۲۵ فیلم‌ و انیمیشن کودکانه برتر که باید تماشا کنید

چارسو پرس: همواره این دیدگاه وجود داشته است که فیلم‌های کودکانه الزاماً نباید باکیفیت و خوش‌ساخت باشند. کودکان شاید تجربه‌ و حساسیت‌های سینمادوستانِ بزرگسال را نداشته باشند و نتوانند خوب یا بد بودن یک فیلم را تشخیص دهند اما به اثری که احساسات آن‌ها را برمی‌انگیزد، واکنش نشان می‌دهند و تحت‌تأثیر رویدادها و شخصیت‌ها قرار می‌گیرند. این یعنی یک فیلم کودکانه‌ی خوب، مخاطب هدفِ خود را هیجان‌زده می‌کند و او حاضر است آن را بارها و بارها تماشا کند.

فرمول ویژه‌ای برای ساخت یک فیلم کودکانه‌ی درجه‌یک وجود ندارد اما یک چیز واضح است: کودکان به فیلمی گرایش دارند که از نظر احساسی آن‌ها را به چالش می‌کشد. کودکان همچنین دوست ندارند به شعورشان توهین شود یا جدی گرفته نشوند و یک فیلم بچگانه‌ی خوب، به آن‌ها احترام می‌گذارد. اکثر ما با فیلم‌ها و کارتون‌های گوناگونی خاطره داریم و امکان‌پذیر نبود که به همه‌ی آن‌ها بپردازیم؛ در همین راستا، عدم حضور بعضی از عناوین محبوب شما در این مقاله، چیزی از ارزش‌های آن‌ها کم نمی‌کند. چنین لیستی سلیقه‌ای است اما سعی کرده‌ایم تا به فیلم‌های متنوعی بپردازیم که احساسات و عواطف مختلفی را در کودک زنده می‌کنند.

۱- شعبده‌بازی (Hocus Pocus)

• سال انتشار: ۱۹۹۳
• کارگردان: کنی اورتگا
• بازیگران: بت میدلر، سارا جسیکا پارکر، کتی ناجیمی، امری کتز، تورا برچ، وینسا شا، فیلیپ ولته
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۸ از ۱۰۰

دورانی وجود داشت که فیلم‌های کودکانه بیش از اندازه ترسناک بودند و شعبده‌بازی محصول همان دوران است؛ و شاید به همین دلیل باشد که این ساخته‌ی کنی اورتگا گاهی بزرگسالانه جلوه می‌کند و گویی برای کودکان مناسب نیست. سه جادوگر قصه، «خواهران ساندرسون» شاید کمی بامزه باشند اما یک تهدید جدی در نظر گرفته می‌شوند و در همان فصل افتتاحیه‌ی فیلم که یک دختر کوچک را به قتل می‌رسانند و برادرش را به گربه تبدیل می‌کنند، می‌توانید حدس بزنید که آن‌ها با کسی شوخی ندارند.

امری کتز، وینسا شا و تورا برچ نقش سه قهرمان دوست‌داشتنی فیلم را بازی می‌کنند اما برگ برنده‌ی شعبده‌بازی، شخصیت «تاکری بینکس» است، همان پسربچه‌ای که در ابتدای فیلم نفرین می‌شود و حالا مجبور است تا ابد در کالبد یک گربه زندگی کند؛ تاکری بینکس بی‌تردید یکی از دلایل کالت شدن این فیلم بود. مدتی قبل، قسمت دوم این فیلم هم از سرویس «دیزنی پلاس» منتشر شد که اگرچه کیفیت نسخه‌ی اصلی را ندارد اما اثر سرگرم‌کننده‌ای است.

۲- داستان بی‌پایان (The Neverending Story)

• سال انتشار: ۱۹۸۴
• کارگردان: ولفگانگ پترسن
• بازیگران: نوآ هاتاوی، برت آلیور، تامی استروناخ، موزز گان، توماس هیل، آلن اوپنهایمر، پاتریشا هیز
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰

در میان تمامی فیلم‌های کودکانه‌ای که در چند دهه‌ی اخیر ساخته شده است، داستان بی‌پایان جایگاه ویژه‌ای دارد و شاید یکی از زیباترین و غم‌انگیزترین آثاری باشد که از دوران بچگی به یاد داریم. «باستین» یک پسربچه‌ی سربه‌راه‌ است که قلدرهای مدرسه هر روز او را آزارواذیت می‌کنند و زیر فشار قرار می‌دهند. پسرک یک روز تصمیم می‌گیرد که به کلاس‌ها نرود و در زیرزمین مدرسه‌اش، با کتابی به نام داستان بی‌پایان روبه‌رو می‌شود و به‌واسطه‌ی آن به یک جهان فانتزی مرموز قدم می‌گذارد. آدم‌های کتاب‌خوان ارتباط بهتری با این فیلم برقرار می‌کنند زیرا بارها به دلیل مشکلات و فرار از زندگی به دنیای ادبیات پناه برده‌اند.

چیزی که باستین را به شخصیت جذابی تبدیل می‌کند این است که او می‌تواند با همه‌ی شخصیت‌های قصه به طریقی تعامل داشته باشد؛ آن‌ها به کمک او نیاز دارند تا با «هیچ» مبارزه کنند، نیرویی سیاه و قدرتمند که دارد این سرزمین خیالی را از بین می‌برد. داستان بی‌پایان لحظات و شخصیت‌های ماندگاری دارد و شما را به ادبیات علاقه‌مند می‌کند. فیلم نمی‌خواهد بی‌دلیل خوش‌بین باشد و به کودک آموزش می‌دهد که زندگی یک سفر چالش‌برانگیز است که در آن، غم و تراژدی را هم تجربه خواهید کرد.

۳- علاءالدین (Aladdin)

• سال انتشار: ۱۹۹۲
• کارگردان: ران کلمنتس، جان ماسکر
• صداپیشگان: اسکات وینگر، رابین ویلیامز، لیندا لارکین، جاناتان فریمن، فرانک ولکر، گیلبرت گوتفرید
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰

انیمیشن علاءالدین یکی از اقتباس‌های خوب دیزنی از ادبیات کلاسیک است که در آن به مسیر متفاوتی رفتند؛ دیزنی در آن دوران با «دیو و دلبر» و «پری دریایی کوچولو» به قصه‌های فولکلور اروپایی پرداخته بود اما علاءالدین از فضایی شرقی (خاورمیانه) بهره می‌برد که مورد توجه قرار گرفت (البته فیلم نقاط ضعفی هم دارد، بعضی از شخصیت‌ها با تفکر قالبی پیونده خورده‌اند و برداشتی نادرست از خاورمیانه ارائه می‌دهند و بعضی از موسیقی‌هایی که در نسخه‌ی اصلی سینمایی پخش شد، از نظر محتوایی نامناسب و توهین‌آمیز بود). فیلم برداشتی آزاد از «هزار و یک شب» ارائه می‌دهد و بسیاری از اِلمان‌های قصه‌ی اصلی مدرن‌سازی شده‌اند.

قهرمان ما علاءالدین است، یک پسر جوان خیابانی که رویای یک زندگی بهتر – و آرزوی نزدیک شدن به پرنسس جاسمین – را دارد. قصه فی‌نفسه جذاب است اما دلیل اصلی محبوبیت این انیمیشن را باید «غول چراغ جادو» با صداپیشگی «رابین ویلیامز» بدانیم که شوخی‌هایش با گذشت چند دهه، هنوز هم شما را مجبور به لبخند زدن می‌کنند. نسخه‌ی بازسازی لایواکشن این انیمیشن اگرچه موفق بود اما در مقایسه با علاءالدین اصلی حرفی برای گفتن ندارد و آن را باید یکی از بهترین‌های تاریخ دیزنی بدانیم.

۴- گروه بورلی هیلز (Troop Beverly Hills)

• سال انتشار: ۱۹۸۹
• کارگردان: جف کنیو
• بازیگران: شلی لانگ، کریگ تی. نلسن،  بتی توماس، جنی لویس، کلی مارتن، استفانی بیچام
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۴ از ۱۰۰

یک فیلم قدرنادیده‌ی کم‌ادعا. شلی لانگ با مجموعه‌ی تلویزیونی «چیرز» به شهرت رسید و پنج بار نامزد جایزه‌ی «اِمی» شد اما زمانی که تصمیم به ترک این سریال گرفت، صنعت سینما و تلویزیون علیه او شد و اغلب نه تنها نقش‌های مناسبی به‌دست نمی‌آورد بلکه فیلم‌هایش هم به‌کلی نادیده گرفته می‌شدند، از جمله گروه بورلی هیلز که یک فیلم کوچک بامزه درباره‌ی گروهی از زنان و دختران است که می‌خواهند در مقابل قوانین نانوشته‌ی جامعه ایستادگی کنند.

لانگ نقش «فیلیس» را بازی می‌کند، زن خانه‌داری که در آستانه‌ی طلاق از همسر ثروتمندش قرار دارد و مدیریت گروهی از «دختران پیشاهنگ» را برعهده می‌گیرد تا به دخترش نزدیک‌تر شود و به همسرش ثابت کند که می‌تواند کارهای بزرگی انجام دهد. این کار اما آسان نیست، دختران گروه از خانواده‌های ثروتمندِ بورلی هیلز هستند که توانایی بالایی هم ندارند اما لانگ به‌تدریج به آن‌ها مهارت‌های زیادی را آموزش می‌دهد. فیلم شاید یک کمدی درجه‌دو با هدف تمسخر کودکان ثروتمند باشد اما اثر احساسی و تأثیرگذاری است که به کودکان آموزش می‌دهد با خودشان صادق باشند و ترس‌هایشان را کنار بگذارند.

۵- دختر من (My Girl)

• سال انتشار: ۱۹۹۱
• کارگردان: هاوارد زیف
• بازیگران: دن اکروید، جیمی لی کرتیس، مکالی کالکین، آنا کلامسکی، پیتر مایکل گوتز، ریچارد ماسور
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۰ از ۱۰۰

مهم است که به کودکان مفهوم «مرگ» را آموزش دهید و آن‌ها درک کنند که همه‌ی انسان‌ها روزی از این جهان می‌روند؛ اگر نمی‌خواهید چنین کاری را مستقیماً انجام دهید، می‌توانید در کنار آن‌ها فیلم دختر من را تماشا کنید. «وادا» دختربچه‌ای است که زندگی‌اش با مرگ پیوند خورده است. مادرش هنگامی که نوزاد بود فوت کرد تا پدر مهربانش او را به تنهایی بزرگ کند. پدر صاحب یک مؤسسه‌ی کفن‌و‌دفن است و آن‌ها همان‌جا زندگی می‌کنند؛ دخترک از خودبیمارانگاری نیز رنج می‌برد و اغلب به مرگ فکر می‌کند.

قصه روی دوران بلوغ وادا تمرکز دارد که زودتر از هم‌سن‌هایش به دنیای بزرگ‌سالان قدم گذاشته و تراژدی را تجربه کرده است. مکالی کالکین نقش بهترین دوست وادا، «توماس» را بازی می‌کند که به زنبورها آلرژی دارد اما از آن‌ها چندان دوری نمی‌کند تا یک رویداد غم‌انگیز دیگر را برای دخترک رقم بزند. دختر من فیلمی است که حتی اشک‌های بزرگسالان را جاری می‌کند. سکانسی که دخترک در مراسم خاک‌سپاری، رفتارهای هیستریایی از خود نشان می‌دهد و در تلاش است تا عینک دوست فقیدش را بر صورت وی بگذارد و می‌گوید «او نمی‌تواند بدون عینک ببیند» به‌راحتی از ذهن شما پاک نخواهد شد.

۶- روی ماه (Over the Moon)

• سال انتشار: ۲۰۲۰
• کارگردان: گلن کین
• صداپیشگان: فیلیپا سو، کن جیونگ، جان چو، مارگارت چو، ساندرا اوه
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۱ از ۱۰۰

پلتفرم «نتفلیکس» در سال‌های اخیر آثار انیمیشنی قابل‌قبولی تولید کرده است که در میان آن‌ها، روی ماه کمتر دیده شد. این انیمیشن درخشان را می‌توانیم یکی از ساخته‌های شاخص آن‌ها در نظر بگیریم که بی‌گمان کودکان را راضی خواهد کرد.

«فی فی» یک دختر نوجوان است که پس از ازدواج دوباره‌ی پدرش، تصمیم می‌گیرد سفینه‌ی فضایی بسازد و یک الهه‌ی افسانه‌ای را پیدا کند که مادر فقیدش همیشه درباره‌اش قصه‌سرایی می‌کرد. روی ماه فیلمی درباره‌ی مواجهه با اندوهِ از دست دادن عزیزان است و اینکه بتوانیم عزیزانمان را رها کنیم اما آن‌ها را تا ابد در یاد داشته باشیم (این آخرین فیلم‌نامه‌ای بود که «آدری ولز» پیش از مرگش در سال ۲۰۱۸ نوشت که قصه را غم‌انگیزتر هم می‌کند). البته روی ماه درمجموع انیمیشن ناراحت‌کننده‌ای نیست و یک ماجراجویی رنگارنگ را برای کودکان رقم می‌زند.

۷- دام والدین (The Parent Trap)

• سال انتشار: ۱۹۶۱
• کارگردان: دیوید سوئیفت
• بازیگران: هیلی میلز، مورین اوهارا، برایان کیت، شارلی روگلز، یونا مرکل، لئو جی. کارول
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰

دام والدین یک فیلم کلاسیک ماندگار است که در دهه‌های اخیر، در زندگی بچه‌های طلاق جایگاه ویژه‌ای داشته است، کسانی که آرزو دارند والدین کدورت‌ها را کنار بگذارند و به زندگی مشترک بازگردند. «هیلی میلز» نقش خواهران دوقلو – «شارون» از بوستون و «سوزان» از کالیفرنیا – را بازی می‌کند که در یک کمپ تابستانی با یکدیگر ملاقات می‌کنند و متوجه شباهت‌های هم می‌شوند. میلز در هر دو نقش دوست‌داشتنی است و استعدادهای بازیگری‌اش را به رخ می‌کشد.

برای کودکان، این دو خواهر در کانون توجه قرار خواهند داشت اما برای بزرگسالان، این مورین اوهارا است که توجهات را به خود جلب می‌کند؛ او نقش مادر این دو خواهر را برعهده دارد و پس از ورود به قصه، با کمدی سطح بالایش شما را هیجان‌زده خواهد کرد. او عامل آشوب‌ها است و رابطه‌ی همسر سابقش با یک زن جوان‌تر را به مرز نابودی می‌کشاند. دام والدین از آن فیلم‌های کلاسیکی است که همه‌ی کودکان باید حداقل یک بار تماشا کنند. «خواهران غریب» ساخته‌ی «کیومرث پور احمد» در واقع نسخه‌ی ایرانی همین فیلم است.

۸- ویلی وانکا و کارخانه شکلات‌سازی (Willy Wonka and the Chocolate Factory)

• سال انتشار: ۱۹۷۱
• کارگردان: مل استوارت
• بازیگران: جین وایلدر، جک آلبرتسون، پیتر اوستروم، جولی داون کول، دنیس نیکرسن، اد پک گونتر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

کودکان عاشق شکلات هستند اما ملاقات با یک کارخانه‌دار عجیب‌وغریب که کودکان را در موقعیت‌های خطرناک قرار می‌دهد، شاید باعث شود تا آن‌ها در رابطه با شکلات هم تجدیدنظر کنند. اقتباسی از رمان «ویلی وانکا» نوشته‌ی «رولد دال»، کارخانه شکلات‌سازی در ابتدا قرار بود یک فیلم تبلیغاتی برای یک شکلات جدید باشد اما در نهایت به یک اثر کلاسیک پرطرفدار و محبوب تبدیل شد که دلیل اصلی‌اش، بازی درخشان جین وایلدر در نقش ویلی وانکا است.

شاید نمایی که وایلدر، لنگان، با عصا در حال قدم زدن است و بعد عصا را جا می‌گذارد را به یاد داشته باشید، او ناگهان سقوط می‌کند و سپس روی زمین چرخ می‌زند و می‌ایستد؛ این لحظات به ما می‌گویند که ویلی وانکا شاید آدم چندان قابل‌اعتمادی نباشد و گاهی دروغ بگوید (جالب است بدانید که این صحنه پیشنهاد خود جین وایلدر بود). همانند اکثر نوشته‌های رولد دال، ویلی وانکا و کارخانه شکلات‌سازی اثر خیال‌پردازانه‌ای است که سیاهی هم در آن به چشم می‌خورد. متأسفانه دال در دوران حیات از این فیلم متنفر بود اما این ساخته‌ی مل استوارت همه‌ی عناصر محبوب ما از رمان‌های وی را دارد.

۹- تنها در خانه (Home Alone)

• سال انتشار: ۱۹۹۰
• کارگردان: کریس کلمبوس
• بازیگران: مکالی کالکین، جو پشی، دنیل استرن، جان هرد، کاترین اوهارا، رابرتز بلوسوم، بیلی برد
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۶ از ۱۰۰

تنها در خانه یک فیلم کریسمسی است که کودکِ شلوغ‌کار و زرنگ درونِ ما را زنده می‌کند. «کوین مک‌کالیستر» از اعضای کوچک یک خانواده‌ی پرجمعیت است که قصد دارند در تعطیلات به پاریس سفر کنند اما هرج‌ومرج‌ها باعث می‌شود تا کوین جا بماند. کوین یک هیولای کوچک است اما اعضای خانواده‌ هم رفتار چندان مناسبی با او ندارند، او شاید بازیگوش باشد اما به هر حال یک بچه‌ی هشت ساله است.

حالا این کودکِ تنها در خانه باید با دو دزد مبارزه کند. فیلم مبتنی بر بازی خوب مکالی کالکین است و او شما را ناامید نمی‌کند؛ کوین مک‌کالیستر دوست‌داشتنی و بامزه است و از هوش بالایی بهره می‌برد. رویارویی او با جو پشی و دنیل استرن همچنان خنده‌دار است و تلاش‌های نافرجام این دو دزدِ ناشی و احمق در ذهن شما نقش خواهد بست.

۱۰- ملکه‌ی کاتوه (Queen of Katwe)

• سال انتشار: ۲۰۱۶
• کارگردان: میرا نایر
• بازیگران: لوپیتا نیونگو، دیوید اویلوو، مادینا نالوانگا، مارتین کابانزا، نیکیتا پرل
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰

در نگاه اول، ملکه‌ی کاتوه شباهتی به آثار کودکانه ندارد و یک فیلم ورزشی نه چندان سینمایی به نظر می‌رسد اما دلایل واضحی وجود دارد که چرا این ساخته‌ی میرا نایر به منبع الهام فیلم‌سازان جوانِ ژانر کودک تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، آثار شاخصی با محوریت نوجوانان و ورزش عرضه شده‌اند همانند «گامبی وزیر» اما ملکه‌ی کاتوه یک پدیده‌ی متفاوت است.

قصه‌ درباره‌ی یک دختربچه‌ی سیاه‌پوست و ساکن اوگاندا است که شطرنج را یاد می‌گیرد و به‌تدریج مراحل ترقی را طی می‌کند تا به المپیاد جهانی شطرنج زنان برسد. فیلم از فرمول‌های سینمایی کلاسیک استفاده می‌کند که برای شما آشنا است: قهرمان قصه با استعداد و روحیه‌ی بالا، چالش‌های سخت را یکی پس از دیگری پشت‌سر می‌گذارد و به موفقیت می‌رسد.

۱۱- آناستازیا (Anastasia)

• سال انتشار: ۱۹۹۷
• صداپیشگان: دان بلات، گری گولدمن
• بازیگران: مگ رایان، جان کیوسک، کلسی گرمر، کریستوفر لوید، هانک آزاریا، برنادت پیترز
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

آناستازیا با آثار پرنسسی مرسوم دیزنی تفاوت‌های ویژه‌ای دارد و در دورانی اکران شد که بازار انیمیشن در تسخیر دیزنی بود؛ نکته‌ی جالب اما این است که با خرید استودیوی «فاکس قرن بیستم» توسط دیزنی، حالا این انیمیشن را هم باید متعلق به آن‌‎ها بدانیم. فیلم قصه‌ی تاریکی دارد اما نقاط روشنی هم در آن به چشم می‌خورد. در جریان ترور «نیکلای دوم» و اعضای خانواده‌اش، شایعه می‌شود که «دوشیزه‌ آناستازیا» زنده مانده است. بعد با «آنیا» (مگ رایان) آشنا می‌شویم، دختر جوانی که در یتیم‌خانه بزرگ شده و خاطرات زیادی از گذشته ندارد. او از سوی دو مرد اغفال می‌شود تا ادعا کند که آناستازیا است، به سراغ مادربزرگ دخترک گمشده برود و ثروت او را به ارث ببرد.

صداپیشگان عملکرد قابل‌قبولی داشته‌اند و شخصیت‌منفی فیلم (راسپوتین) هم ماندگار از آب درآمده است، شخصیتی که یکی از بهترین سکانس‌های موزیکال تاریخ را در میان شرورهای سینمایی دارد (همراه با چند لحظه‌ی شوکه‌کننده که در انیمیشن‌های دیزنی هرگز نمونه مشابه آن‌ها را پیدا نمی‌کنید).

۱۲- پدینگتون ۲ (Paddington 2)

• سال انتشار: ۲۰۱۷
• کارگردان: پل کینگ
• بازیگران: هیو بونه‌ویل، سالی هاوکینز، برندن گلیسون، جولی والترز، جیم برودبنت، هیو گرانت، بن ویشاو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰

کمتر پیش می‌آید که یک دنباله، از هر نظر موفق‌تر از نسخه‌ی اصلی عمل کند. پدینگتون فیلم خانوادگی شیرینی بود اما قسمت دوم با قدرت آن را کنار می‌زند. فیلم به‌شکل عمیق‌تری به روابط پدینگتون و خانواده‌ی «براون» می‌پردازد و «فونیکس بوخانان» را هم معرفی می‌کند، مردی با هزار چهره که هیو گرانت در این نقش پس از مدت‌ها، اوج مهارت‌های بازیگری‌اش را به نمایش می‌گذارد.

در قسمت اول، خرس قهرمان ما برای رسیدن به جایگاه مدنظرش در خانواده‌ی براون تلاش می‌کرد اما در قسمت دوم، از آن‌ها جدا شده است و حالا باید برای بازگشت به خانه مبارزه کند. پدینگتون ۲ بی‌شک یکی از بهترین فیلم‌های کودکانه-خانوادگی چند سال اخیر است که حتی اگه قسمت سومی هم ساخته شود، شاید نتواند از آن پیشی بگیرد.

۱۳- باغ مخفی (The Secret Garden)

• سال انتشار: ۱۹۹۳
• کارگردان: آگنیشکا هولاند
• بازیگران: مگی اسمیت، جان لینچ، ایرن ژاکوب، کلی مکدونالد، والتر اسپارو، کیت میبرلی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰

باغ مخفی از معدود فیلم‌های کودکانه است که شبیه یک اثر هنری تمام‌عیار جلوه می‌کند. قصه درباره‌ی دختر جوانی به نام «مری» است که پس از مرگ والدینش، به انگلستان فرستاده می‌شود تا با عمویش زندگی کند. او آنجا به یک باغ مرموز کمک می‌کند تا زنده شود و در این مسیر، خودش هم معنای زنده بودن را متوجه می‌شود.

به کارگردانی آگنیشکا هولاند که «اروپا اروپا» را در کارنامه دارد، در باغ مخفی زیبایی آشکاری را تجربه خواهید کرد. نماهای فیلم‌ساز از باغ و تکنیک‌هایی که به کار گرفته‌ است به کودک این حس را می‌دهد که به یک دنیای کاملا جدید قدم گذاشته است. فیلم حتی شاید باعث شود که به باغبانی علاقه‌مند شوید.

۱۴- آکیلا و مسابقات کلمات (Akeelah and the Bee)

• سال انتشار: ۲۰۰۶
• کارگردان: داگ اتچیسون
• بازیگران: کیکه پالمر، لارنس فیشبرن، آنجلا باست، کورتیس آرمسترانگ
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰

اگر مسابقات کلمات (هجی کردن) را تماشا کرده باشید، حتما می‌دانید که اکثر این کودکان، تحصیلات سطح‌بالایی داشته‌اند و والدین آن‌ها منابع زیادی را در اختیار آن‌ها قرار داده‌اند و هزینه‌ی فراوانی هم کرده‌اند تا فرزندشان بتواند کلمات پیچیده را به سرعت تحلیل و پردازش کند. اما تلاش و سرمایه‌گذاری به تنهایی کافی نیست و کودک باید در این زمینه استعداد هم داشته باشد و به همین دلیل است که آکیلا با اینکه در محدودیت‌ها قرار دارد، می‌تواند با دیگران رقابت کند.

کیکه پالمر، ستاره‌ی این روزهای سینما (با فیلم «جواب منفی») نقش آکیلا را بازی می‌کند، دخترکی از جنوب لس آنجلس که توسط مدیر مدرسه تشویق می‌شود تا در مسابقات کلمات شرکت کند. او این کار را انجام می‌دهد و تا مسابقات کشوری پیش می‌رود. فیلم تیم بازیگری جذابی دارد، از جمله لارنس فیشبرن و آنجلا بست که نقش مربی و مادر بیوه‌ی آکیلا را بازی می‌کنند. آکیلا و مسابقات کلمات شاید مبتنی بر کلیشه‌های رایج باشد اما اثری صمیمی و پرکشش است.

۱۵- دام والدین (The Parent Trap)

• سال انتشار: ۱۹۹۸
• کارگردان: نانسی مایرز
• بازیگران: لیندزی لوهان، دنیس کواید، ناتاشا ریچاردسون، الین هندریکس، سایمون کونز، کاترینا گراهام
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

از دام والدین یک نسخه‌ی دیگر هم ساخته‌ شده که از قضا آن‌هم فوق‌العاده است. می‌توانید از کیفیت بازیگری لیندزی لوهان و کارنامه‌ی هنری پرفرازونشیب وی انتقاد کنید اما او در دوران کودکی، بازیگر درخشانی بود. لوهان در این بازسازی، نقش خواهران دوقلو «اَنی» و «هالی» را بازی می‌کند که از نظر شخصیتی متفاوت هستند و حتی لهجه‌‌ی متفاوتی دارند (یکی در لندن بزرگ شده است و دیگری در کالیفرنیا). هیلی میلز عالی بود اما او در حقیقت نقش خودش را بازی می‌کرد اما لوهان دو شخصیت تازه خلق می‌کند که سنخیتی با یکدیگر ندارند.

همانند نسخه‌ی اصلی، این دو خواهر جدا زندگی می‌کنند و از وجود دیگری اطلاعی ندارند اما ملاقاتی تصادفی در کمپ تابستانی، آن‌ها را به هم نزدیک می‌کند. بازیگران بزرگسال فیلم هم راضی‌کننده هستند، از جمله دنیس کواید و ناتاشا ریچاردسون که نقش والدین را به بهترین شکل ایفا کرده‌اند. برای آن‌هایی که علاقه‌ای به تماشای یک فیلم کودکانه‌ از دهه‌ی ۶۰ میلادی علاقه‌ای ندارند، این بازسازی دهه‌ی ۹۰ میلادی را پیشنهاد می‌کنیم.

۱۶- ماتیلدا (Matilda)

• سال انتشار: ۱۹۹۶
• کارگردان: دنی دویتو
• بازیگران: رئا پرلمان، امبت دیویتس، پم فریس، مارا ویلسون، دنی دویتو، پل روبنس، جان لاویتس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

اقتباسی دیگر از رمان‌های رولد دال، قصه‌ درباره‌ی یک کودک نابغه است که والدینش اهمیت چندانی به او نمی‌دهند، در عوض وی را آزار و اذیت می‌کنند یا به‌کلی نادیده می‌گیرند. شرایط برای ماتیلدا زمانی عوض می‌شود که به مدرسه می‌رود و با خانم «هانی» آشنا می‌شود و به‌تدریج انرژی ذهنی‌اش را به‌شکلی درست استفاده می‌کند.

ماتیلدا برای کودکانی که احساس تنهایی می‌کردند یا به‌درستی درک نمی‌شدند، به منبع الهام تبدیل شد و این نسخه‌ی سینمایی ساخته‌ی دنی دویتو به روح رمان رولد دال وفادار است. از کنار بازی مارا ویلسون هم نباید عبور کرد که در همان سن پایین، بهترین نقش‌آفرینی کارنامه‌ی هنری‌اش را ارائه داد.

۱۷- وجده (Wadjda)

• سال انتشار: ۲۰۱۲
• کارگردان: هیفا المنصور
• بازیگران: ریم عبدالله، واد محمد، مریم القمدی، دانا عبدالله، النود سجینی، محمد زهیر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰

واژه‌ی «ساختارشکن» را این روزها به‌وفور استفاده می‌کنیم اما برای توصیف فیلم وجده کلمه‌ی دیگری به ذهن نمی‌رسد؛ اولین فیلمی که به‌طور کامل در عربستان ساخته شد و اولین فیلم عربی که توسط یک کارگردان زن ساخته شده است. فیلم درباره‌ی قدرت و ارزش زنان است که هنوز هم در این کشور به جایگاه ایدئال نرسیده‌اند. وجده، دختر نوجوانی است که آرزوی خرید یک دوچرخه را دارد و برای تحقق این رویا، تصمیم می‌گیرد در مسابقات حفظ قرآن شرکت کند.

تلاش و خوش‌بینی دخترک قابل‌تحسین است، آن هم در جامعه‌ای که میان زن و مرد برابری وجود ندارد. فیلم از این جهت ارزشمند است که به همه‌ی دختران و زنانی که در جوامع مشابهی زندگی می‌کنند، وعده می‌دهد نباید ناامید شوند و شرایط تغییر پیدا خواهد کرد.

۱۸- داستان اسباب‌بازی (Toy Story)

• سال انتشار: ۱۹۹۵
• کارگردان: جان لستر
• صداپیشگان: تام هنکس، تیم آلن، دان ریکلس، جیم وارنی، والاس شاون، جان راتزنبرگر، آنی پاتس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰

«وودی» در واقع شهردار یک جامعه‌ی کوچک از اسباب‌بازی‌ها است که در اتاق‌خواب «اندی» زندگی می‌کنند. او به این سبک زندگی عادت کرده است اما هنگامی که یک اسباب‌بازی لوکس فضایی به نام «باز لایت‌یر» از راه می‌رسد، وودی احساس می‌کند که جایگاهش متزلزل شده است.

داستان اسباب‌بازی از زوایای مختلف یک انیمیشن انقلابی و شاهکار است؛ اثری که به کودکان کمک می‌کند تا روابط اجتماعی و حسِ درونی هر کدام از این اسباب‌بازی‌ها را درک کنند. علاوه‌بر این، وودی و باز با بحران هویت روبه‌رو می‌شوند که در آن دوران، انیمیشن‌های غربی کمتر به چنین مضامین پیچیده‌ای می‌پرداختند. داستان اسباب‌بازی پیام‌های مهمی دارد اما تا انتها بامزه باقی می‌ماند و تجربه‌ی تماشای آن برای اولین بار را نمی‌توان فراموش کرد.

۱۹- کاسپر (Casper)

• سال انتشار: ۱۹۹۵
• کارگردان: برد سیلبرلینگ، فیل نیبلینک
• بازیگران: بیل پولمن، کریستینا ریچی، دوون ساوا، کتی موریارتی، اریک آیدل، ایمی برنمن
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۱ از ۱۰۰

«کت» همراه با پدرش به یک خانه‌ی جن‌زده نقل‌مکان می‌کند و پدر یک مشاور ارواح است که وارد این حیطه شده تا شاید بتواند با همسر فقیدش ارتباط برقرار کند. سال‌ها است که آن‌ها در جستجوی این پدیده‌ها هستند اما کت هنوز چیزی را باور ندارد زیرا تاکنون با هیچ مدرکی روبه‌رو نشده است که ثابت کند ارواح وجود دارند تا اینکه کسپر از راه می‌رسد، یک روح کوچک دوست‌داشتنی و سه عموی بدجنسش که به اصطلاح ارواح خبیثه هستند.

اما مطابق معمول، شخصیت‌منفی‌های اصلی قصه، انسان‌ها هستند؛ در این میان، کتی موریارتی در نقش «کریگان» می‌درخشد، کسی که می‌خواهد به یک گنج مخفی افسانه‌ای دست پیدا کند. کاسپر را اگر حالا تماشا کنید، نقاط ضعف فراوانی دارد اما برای بچه‌های کم‌سن‌وسال، یکی از دلپذیرترین فیلم‌های کودکانه‌ی تاریخ است.

۲۰- پرنسس کوچک (A Little Princess)

• سال انتشار: ۱۹۹۵
• کارگردان: آلفونسو کوارون
• بازیگران: النور برون، لیام کانینگهام، ونسا لی چستر، لیزل پریتسکر سیمونز، کمیلا بل، تیلور فرای
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰

پرنسس کوچک مبتنی بر همان قانون نانوشته‌ی دهه‌ی ۹۰ میلادی است که فیلم‌های کودکانه باید به شما آسیب روحی-روانی وارد کنند! این فیلم حداقل پنج سکانس دارد که بزرگسالان را هم به گریه می‌اندازد. قصه درباره‌ی «سارا» است، یک دختر باهوش و مهربان از خانواده‌ای ثروتمند که به مدرسه‌ی شبانه‌روزی فرستاده شده است اما پس از ناپدید شدن (و مرگ احتمالی) پدر، به یک دخترک فقیر تبدیل می‌شود که همه او را شکنجه می‌کنند.

به کارگردانی آلفونسو کوارون که دو جایزه‌ی اسکار هم در کارنامه دارد، پرنسس کوچک از جنبه‌ی بصری فیلم برجسته‌ای است و با لحظات احساسی و تأثیرگذار، می‌تواند تجربه‌ی متفاوتی برای کودکان باشد.

۲۱- بچه‌های شهر گونی (The Goonies)

• سال انتشار: ۱۹۸۵
• کارگردان: ریچارد دانر
• بازیگران: شان آستین، جاش برولین، جف کوئن، کوری فلدمن، کری گرین، مارتا پلیمپتن، جاناتان کی کوان
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰

هنگامی که بچه‌های محل آگاه می‌شوند که به‌زودی خانه‌هایشان را از دست خواهند داد و باید به یک مکان جدید نقل‌مکان کنند، «مایکی» و دوستانش سفری را برای یافتن یک گنج پنهان‌شده آغاز می‌کنند تا به ثروت برسند و خانه‌هایشان را نجات دهند. این سفر اما با خطرهای جدی همراه است و شما را به یاد فیلم «مهاجمان صندوق گمشده» می‌اندازد.

بچه‌های شهر گونی محصول زمانه‌اش است و بعضی از عناصر آن برای عصر حاضر عجیب و غیرمنطقی به‌ نظر می‌رسد. شخصیت‌ها کلیشه‌ای هستند و بعضی از شوخی‌های فیلم را باید بی‌ادبانه بدانیم اما در مجموع، کودک با این شخصیت‌های پرسروصدا ارتباط برقرار می‌کند و از بخش‌های اکشن فیلم هیجان‌زده می‌شود.

۲۲- ای. تی. موجود فرازمینی (E.T. the Extraterrestrial)

• سال انتشار: ۱۹۸۲
• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: هنری توماس، دی والاس، رابرت مک‌ناتن، درو بریمور، پیتر کایوتی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰

ای تی از آن فیلم‌هایی است هر کودکی باید تماشا کند. هنری توماس نقش «الیوت» را بازی می‌کند، کودکی که یک موجود فضایی به نام ای تی را کشف می‌کند و دوستی کم‌نظیری میان آن‌ها شکل می‌گیرد؛ در همین حین، دولت ایالات متحده در جستجوی این موجود است تا روی آن آزمایش انجام دهد.

نقطه‌ی عطف فیلم شخصیت ای تی است، موجودی که نمی‌توان آن را دوست نداشت و هر کسی عاشق این موجود کوچکِ دوست‌داشتنی می‌شود. کیفیت فیلم‌سازی استیون اسپیلبرگ را که کنار بگذاریم، موسیقی‌ متن «جان ویلیامز» مطابق انتظار شگفت‌انگیز است و به رابطه‌ی دو شخصیت اصلی عمق بیشتری می‌بخشد. درباره‌ی ای تی نمی‌توان هیچ‌چیز بدی گفت، این فیلم از هر نظر عالی است.

۲۳- شهر هالووین (Halloweentown)

• سال انتشار: ۱۹۹۸
• کارگردان: دووین دونام
• بازیگران: کیمبرلی جی براون، دبی رینولدز، جودیت هوگ، جوئی زیمرمان، روبن توماس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰

فیلم‌های تلویزیونی متعددی در سه دهه‌ی اخیر از شبکه‌ی دیزنی پخش شده است که بسیاری از آن‌ها اگرچه برای کودکان مناسب هستند اما کیفیت بالایی ندارند. در این میان، شهر هالووین را باید از بهترین ساخته‌های آن‌ها بدانیم، فیلمی با بودجه‌ی کوچک که هرگز روی پرده‌های سینما نرفت. قصه‌ درباره‌ی دو خواهر و یک برادر است که آگاه می‌شوند مادر و مادربزرگشان جادوگر هستند و از مکانی به نام شهر هالووین آمده‌اند که هیولاها و موجودات مختلف در آنجا زندگی می‌کنند.

شهر هالووین نوآوری‌های جالبی دارد و حس‌وحال جهانِ «هری پاتر» را در کودکان زنده می‌کند. بی‌دلیل نیست که این فیلم کم‌ادعا فراموش نشده است و اغلب از آن صحبت می‌شود. برای این فیلم، سه دنباله‌ی تلویزیونی هم ساخته شده است که کیفیت نسخه‌ی اصلی را ندارند اما می‌توانند سرگرم‌کننده باشند.

۲۴- چین‌خوردگی در زمان (A Wrinkle in Time)

• سال انتشار: ۲۰۱۸
• کارگردان: ایوا دوورنی
• بازیگران: اپرا وینفری، ریس ویترسپون، میندی کالینگ، استورم رید، کریس پاین، زک گالیفیاناکیس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۴.۲ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۲ از ۱۰۰

چین‌خوردگی در زمان یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های کودکانه‌ی جهان در چند دهه‌ی اخیر بوده و چند جایزه‌ی ادبی را هم به خانه برده است. سال ۲۰۰۳ یک فیلم تلویزیونی براساس آن ساخته شد اما کافی به نظر نمی‌رسید و دیزنی سال ۲۰۱۸ نسخه‌ی پرخرج و بزرگ‌تری از آن را به اکران سینماها درآورد که البته به یک شکست تجاری تبدیل شد. این فیلم نقاط ضعف زیادی دارد اما برای کودکان می‌تواند تجربه‌ی معرکه‌ای باشد.

قصه‌ درباره‌ی ماجراجویی دختربچه‌ای است که در نهایت قدرت‌های درونی‌اش را کشف می‌کند. «مگ موری» ۱۳ ساله پس از ناپدید شدن پدرِ دانشمندش، تصمیم می‌گیرد تا او را پیدا کند و به جهان تازه‌ای قدم می‌گذارد. فیلم به دختران کوچک می‌گوید که باید به خودشان باور داشته باشند و آن‌ها انسان‌های بی‌نهایت قدرتمندی هستند.

۲۵- جرجِ جنگل (George of the Jungle)