این فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ میلادی را شامل می‌شود؛ آثاری که هم منتقدان تا حدود زیادی روی خوش به آن‌ها نشان دادند و هم دست کم در گیشه شکستی فاحش نخوردند.
چارسو پرس: سال ۲۰۲۴ میلادی سال چندان خوبی برای ژانر تاریخی نبود. البته اگر همین ۴ سالی که از دهه‌ی تازه می‌گذرد را ملاک بگیریم، این سال چندان تفاوتی با دیگر سال‌ها نداشت. باید پذیرفت که فیلم‌های تاریخی مانند گذشته مورد استقبال تماشاگران قرار نمی‌گیرند و اگر فیلمی در بستر تاریخ اتفاق می‌افتد هم بیشتر وابسته به ژانر دیگری است تا ژانر تاریخی. در چنین شرایطی پیدا کردن تعداد زیادی فیلم خوب تاریخی به کاری ناممکن می‌ماند. اما در هر صورت این فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ میلادی را شامل می‌شود؛ آثاری که هم منتقدان تا حدود زیادی روی خوش به آن‌ها نشان دادند و هم دست کم در گیشه شکستی فاحش نخوردند.

ژانر تاریخی، ژانری است که اگر آن را محدود نکنیم، می‌تواند تمام فیلم‌های تاریخ سینما را، به جز آن‌هایی که داستانشان در آینده جریان دارد، شامل شود. به این معنا که بسیاری تصور می‌کنند همین که داستان فیلمی دیروز اتفاق بیفتد، تاریخی است اما ما باید یک گستره‌ی مشخص را تعریف کنیم و مرزی محدود برای این ژانر درنظر بگیریم. به این معنا که این ژانر را محدود کنیم که هر فیلمی در هر دوره‌ای را شامل نشود. شاید مهم‌ترین نکته برای محدود کردن این ژانر و انتخاب بهترین فیلم‌های تاریخی، به شمایل‌شناسی آن بازگردد. به این معنا که سر و شکل محل وقوع اتفاقات فیلم و شخصیت‌های حاضر در قصه با امروز تفاوت آشکار داشته باشند.

در چنین قابی است که خود به خود باید به سال‌های پیش از جنگ جهانی اول بازگشت که چنین شرایطی وجود دارد و مردم در شهرهایی متفاوت از امروز زندگی می‌کردند که مثلا اتوموبیل در آن‌ها جای چندانی نداشت و لباس‌ها هم با امروز ما تفاوت‌هایی آشکار داشت. بگذریم که در تاریخ‌های دیگر مانند قرون وسطی یا تاریخ باستان این موضوع خود به خود حل می‌شود و دیگر محل بحث نیست. از آن سو باید توجه داشت که این آثار تاریخی با عنصری فانتزی چون سفر به گذشته ادغام نشوند، چرا که دیگر باید آن فیلم را وابسته به ژانر فانتزی دانست، نه تاریخی.

دلیل این موضوع به نکته‌ی دوم بازمی‌گردد. در ژانر تاریخی باید روابط علت و معلولی وابسته به آن تاریخ باشند. به این معنا که نتوان آن داستان را در دوران دیگری تصور کرد. پس گره‌افکنی‌ها و گره‌گشایی‌ها باید به آن مختصات تاریخی وابسته باشند. به همین دلیل هم فیلمی که در آن شخصیتی از حال به گذشته سفر کرده نمی‌تواند تاریخی در نظر گرفته شود. چرا که او گره‌هایی فانتزی ایجاد می‌کند و بعد هم با همان منطق فانتزی آن‌ها را می‌گشاید. در چنین چارچوبی است که نمی‌توان بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ را با آثاری پر و پیمان فهرست کرد. چرا که فیلم‌های مربوط به دورانی چون جنگ دوم جهانی نمی‌توانند در این فهرست قرار گیرند یا آثاری چون «ریگان» (Reagan) یا «کارآموز» (The Apprentice) با وجود آن که به زندگی دو تن از روسای جمهور آمریکا می‌پردازند و بیگرافی محسوب می‌شوند اما چون داستان‌های آن‌ها در نیمه‌ی دوم قرن بیستم می‌گذرد، در این فهرست جایی ندارند.

بهترین فیلم‌های سینمایی تاریخی جدید ۲۰۲۴

متاسفانه همان طور که گفته شد این عارضه گریبان بهترین فیلم‌های تاریخی جدید را گرفته است. اگر همین سال ۲۰۲۴ را نقطه‌ی عزیمت در نظر بگیریم و سال به سال به عقب بازگردیم، متوجه خواهیم شد که این مشکل دست کم گریبان فیلم‌های قرن ۲۱ را گرفته است. در قرن ۲۱ فیلم‌های پرشمار تاریخی درجه یکی ساخته نشده‌اند. دلیل این موضوع در وهله‌ی ول به شکست‌های پیاپی آثار عظیم بازمی‌گردد. به عنوان نمونه وقتی در سال ۲۰۰۴ «تروآ» (Troy) با آن همه سر و صدا و هزینه و با بازی برد پیت بر پرده افتاد، هیجان مخاطب برای تماشای اثر چندان زیاد نبود و فیلم با سر زمین خورد و گیشه‌ی خوبی نداشت.

یا فیلم «اسکندر» به کارگردانی الیور استون و بازی کالین فارل در همان سال ۲۰۰۴ اکران شد اما نه مخاطب چندان تحویلش گرفت و نه منتقدان روی خوش به آن نشان دادند. در آن روزگار تصور می شد که موفقیت فیلم «گلادیاتور ۱» (Gladiator) در سال ۲۰۰۰ این ژانر را از مهلکه نجات داده است اما اکران نسخه‌ی دوم همین فیلم در سال ۲۰۲۴ و همین چند ماه پیش نشان داد که حتی ریدلی اسکات هم نمی‌تواند آن موفقیت را تکرار کند.

این در حالی است که فیلم‌هایی فانتزی چون «۳۰۰» که فقط یک دوران تاریخی را بستری برای بیان حرف‌های دیگر قرار می‌دادند، مدام مورد توجه بودند و فروش‌های خوبی داشتند. همین مثال نشان می‌دهد که جهان در حال پوست انداختن است و مخاطب تازه رویا و خیال را بیشتر در جهانی فانتزی و اعمال محیرالعقول و فیل هوا کردن می‌بیند تا در یک بستر تاریخی. این عدم توجه به تاریخ باستانی اما با توجه به تاریخ نزدیک‌تر تا حدود بسیاری جبران شد.

اگر سری به آثار فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ بزنید، متوجه خواهید شد که تعداد آثاری که داستان آن‌ها در بستری باستانی می‌گذرد، چندان نیست. تاریخ نزدیک‌تر، مثلا قرن نوزدهم بیشتر مورد توجه فیلم‌سازان امروزی است. وضعیت در سال‌هایی چون ۲۰۲۳ و قبل‌تر از آن هم‌ چنین است. اصلا هنوز هم فیلم‌هایی که هم وابسته به ژانر تاریخی هستند و هم وابسته به ژانری چون وسترن در فهرست هر ساله‌ی بهترین فیلم‌های تاریخی وجود دارند. در چنین قابی است که می‌توان تعدادی از بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ را در فهرست‌های دیگری هم قرار داد. مانند فیلم «افق: یک حماسه آمریکایی» که قطعا باید در بین آثار برتر وسترن سال ۲۰۲۴ قرار بگیرد.

۷. گلادیاتور ۲ (Gladiator 2)

  • کارگردان: ریدلی اسکات
  • بازیگران: پل مسکال، پدرو پاسکال، جوزف کوئین، فرد هچینگر، کانی نیلسن و دنزل واشینگتن
  • محصول: آمریکا و بریتانیا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.۸ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 71٪
وقتی خبر رسید که ریدلی اسکات بزرگ قرار است فیلمی در ادامه‌ی «گلادیاتور» بسازد، بسیاری مانند نگارنده ذوق زده بودند و کنجکاو که این اثر تازه هر چه زودتر از راه برسد و دوباره آن موفقیت را تکرار کند. بالاخره «گلادیاتور» که در سال ۲۰۰۰ بر پرده افتاد و یک شبه از راسل کرو ستاره‌ای بین‌المللی ساخت و برخی آن را یکی از ۱۰ فیلم برتر تاریخی جهان دانستند، چنان گیرا و نفسگیر بود که حتی تصور ادامه‌دار بودنش هم مخاطب را کنجکاو می‌کرد. اما متاسفانه با اکران فیلم تازه بسیاری سرخورده شدند.
اما دلیل این سرخوردگی فقط به کیفیت این اثر تازه بازنمی‌گشت. «گلادیاتور ۲» دست کم فیلم سرگرم کننده‌ای است. مشکل اصلی در کیفیت هنری فیلم اول بود که خود را جایی در میان بهترین فیلم‌های تاریخی تمام ادوار جا کرده بود. نکته‌ی دیگر این که فیلم تازه محصول همین دوران تازه هم هست. چرا که استفاده از تکنولوژی‌های سینمایی روز در آن بی‌اندازه زیاد است و سکانس‌های اکشنش بیش از هر چیزی با استفاده از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری روز ساخته شده‌اند.

داستان فیلم دوم هم بسیار شبیه به فیلم اول است. اصلا گویی همان فیلم دوباره بازسازی شده. مشکل آن جا است که آن حس و حال از بین رفته و ریدلی اسکات هم در ظاهر دیگر آن قدر توان و هیجان ندارد که کاری کند، کارستان. اما از همه‌ی این‌ها که بگذریم در نهایت فیلم «گلادیاتور ۲» یکی از بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ است و نمی‌توان نامش را از فهرستی این چنین پاک کرد. اما همین حضور ما را به همان مساله‌ای می‌رساند که در مقدمه گفته شد؛ ژانر تاریخی این روزها حال و روز خوبی ندارد و نمی‌توان آثار درجه یکی در چارچوبش پیدا کرد.

اما «گلادیاتور ۲» چیزهایی هم برای دل بستن دارد. به عنوان نمونه پدرو پاسکال حضور قابل قبولی دارد و هر جا که ظاهر می‌شود، ما را به یاد حضور معرکه‌ی راسل کرو در فیلم اول می‌اندازد. او ایفاگر نقش همان سردار جنگی بزرگی است که هم کاریزما دارد و هم توان رهبری و ما در فیلم اول دلباخته‌ی خود کرد. نکته این که حضورش در فیلم چندان زیاد نیست اما همان تعداد محدود سکانس‌های حاضر شدنش بر پرده کافی است که ما فیلم را تا به انتها تماشا کنیم. از آن سو دنزل واشینگتن هم در فیلم حضور دارد. با وجود آن که او آن بازیگر درخشان همیشگی نیست اما باز هم یک سر و گردن از دیگران، به جز پدرو پاسکال، بالاتر می‌ایستد.

«لوسیوس، فرزند ماکسیموس سال‌ها پس از مرگ پدر در شهری آفریقایی در کنار همسرش زندگی آرامی دارد. روزی رومی‌ها به آن شهر حمله کرده و پس از به قتل رساندن همسر لوسیوس، شهر را تصرف می‌کنند و بدون آن که از هویت وی باخبر باشند، او را به بردگی می‌گیرند. لوسیوس کینه‌ی ژنرال آکاسیوس را که فرمان قتل همسرش را صادر کرده به دل می‌گیرد و قسم می‌خورد که او را خواهد کشت. خیلی زود لوسیوس را در معرض فروش به عنوان برده می‌گذارند و وی توسط یک تاجر برده به نام ماکرینوس جهت شرکت در مسابقات گلادیاتوری خریداری می‌شود. ظاهرا ماکرینوس نقشه‌های شومی در سر دارد که توسط لوسیوس بهتر تحقق می‌یابند. این در حالی است که مشخص نیست ماکرینوس از هویت واقعی لوسیوس اطلاع دارد یا نه. اما مادر لوسیوس که امروز همسر ژنرال آکاسیوس است، خیلی زود از بازگشت فرزندش مطلع شده و تلاش می‌کند که با وی ارتباط برقرار کند اما …»

اینجا بخوانید: معرفی، نقد و بررسی فیلم‌های خارجی

۶. حمام شیطان (The Devil’s Bath)


  • کارگردانان: سورین فیالا و ورونیکا فرانز
  • بازیگران: آنجلا پلاسشگ، ماریا هافستتر و دیوید شید
  • محصول: اتریش و آلمان
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.۶ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 90٪
فیلم «حمام شیطان» علاوه بر این که یکی اثر تاریخی است، وابسته به ژانر ترسناک هم هست. فیلم از رمانی پرفروش اقتباس شده که داستان آن ملهم از اتفاقات واقعی است و در قرون وسطای اروپا می‌گذرد. البته طبیعتا حضور عناصر ماورالطبیعه در کتاب و فیلم ما را به این نتیجه می‌رساند که این آثار فقط از اتفاقات واقعی الهام گرفته شده‌اند و خبری از سندیت تاریخی در آن‌ها نیست. در هر صورت این فقط یک سوی ماجرا است و فیلم «حمام شیطان» در تلاش است که به زندگی زنان در دوران گذشته بپردازد و از طریق نمایش سکانس‌های ترسناک به رنجی که زنان در تاریخ متحمل شده‌اند، برسد.

فیلم «حمام شیطان» در جشنواره برلین هفتاد و چهارم اولین اکرانش را تجربه کرد. در همان جشنواره از سوی منتقدان و تماشاگران مورد تحسین قرار گرفت و خیلی زود هم اکران سراسری آن آغاز شد و در چهارسوی عالم دیده شد. بخشی از این توجه و این موضوع به دلیل بی‌پروایی سازندگان در نمایش سکانس‌های ترسناک است. این بی‌پروایی قطعا مخاطب سینمای ترسناک را راضی از سالن سینما بیرون خواهد فرستاد. از آن سو برای کسی هم که دغدغه‌ای در باب تاریخ دارد و از تماشای آن چه که بر مردم در طول قرن‌های پیش از این گذشته، لذت می‌برد و دوست دارد زندگی آدمیان را در بستری تاریخی ببیند، چیزهایی در فیلم وجود دارد که او را ناامید نخواهند کرد. به ویژه که داستان فیلم در قرن هجدهم و در جایی پرت می‌گذرد و سازندگان در بازسازی آن دوران سنگ تمام گذاشته‌اند.

آن چه فیلم را از واقعیت تاریخی دور می‌کند، حضور جنبه‌های ترسناک آن است که خبر از نیرویی خبیث و ماورالطبیعه در دل یک بستر تاریخی می‌دهد. از همان پلان اول می‌توان با تمام وجود حضور شر را احساس کرد. همان پلان به مخاطب دل نازک اعلام می‌کند که شاید این فیلم برای او چندان مناسب نباشد؛ فقط برای لحظه‌ای تصور کنید که زنی، نوزادی را از یک آبشار بلند به پایین پرت می‌کند و سپس برای اعتراف به کلیسا می‌رود. هم تناقض میان عمل جنایتکارانه‌ی زن و بعد اعترافش شدیدا حال مخاطب دل نازک را به هم می‌زند و هم تماشای جام دادن نوزدای بیگناه. پس قطعا این فیلم برای همه‌ی مخاطبان گزینه‌ی مناسبی نیست.

«زنی پس از پرتاب یک نوزاد به انتهای یک دره و کشتن او به کلیسا می‌رود که به عمل خود اعتراف کند. پس از آن ناگهان شب فرا می‌رسد. جنازه‌ی زنی بدون سر وسط اتاقی افتاده است. سرش درون قفسی است و شخصی در حال سلاخی کردن بدن زن است. صبح روز بعد، اگنس و ولف با هم ازدواج می‌کنند. اگنس پس از آن متوجه می‌شود که مادر شوهرش رفتار وحشیانه‌ای با او دارد و شدیدا آزارش می‌دهد. اگنس خبر ندارد که این مادرشوهر راز ترسناکی دارد که خبر از حضور یک نیروی شیطانی در آن حوالی می‌دهد و …»

۵. خیزش (Uprising)

  • کارگردان: کیم سانگ مان
  • بازیگران: گنگ دن وون، پارک یئونگ مینگ و کیم شین روک
  • محصول: کره جنوبی
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.۶ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 83٪
اگر اهل فیلم‌های کره‌ای تاریخی هستید یا دنبال فهرستی از بهترین سریال‌های کره‌ای تاریخی می‌گردید و در آن حال و هوای ویژه سیر می‌کنید و ناگهان با نام فیلم «خیزش» روبه رو شدید، بدانید که این فیلم برای شما است. سال ۲۰۲۴ از این منظر که فیلمی با همان حال و هوای سریال‌های تاریخی کره‌ای داشت و آن فیلم هم توانست حضوری قدرتمند در اکران جهانی داشته باشد، سال بسیار متفاوتی نسبت به قبل بود؛ چرا که اکثر فیلم‌های تاریخی کره‌ای، به ویژه آن‌ها که حال و هوای سریال‌های عامه پسند این کشور را داشتند، از کیفیت هنری بالایی برخوردار نبودند که مثلا بتوان آن فیلم را در فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ قرار داد.

اما بالاخره سر و کله‌ی چنین فیلمی پیدا شد و این خبر از پیشرفت روزافزون سینمای کره جنوبی می‌دهد. سینمای این کشور در طول دو دهه‌ی گذشته نشان داده که توانایی بالایی در زمینه‌ی ساختن فیلم‌های مختص به هر ژانری دارد و گرچه هنوز پشت سر سینمای آمریکا و هالیوود است اما از بسیاری کشورهای صاحب صنعت سینما در این زمینه پیشی گرفته است. دیگر نمی‌توان کتمان کرد که سینمای کره‌ی جنوبی در شرق آسیا جایی کنار کشوری چون ژاپن برای خود دست و پا کرده است. حال آن‌ها یک فیلم تاریخی موفق هم ساخته‌اند که با الهام از تاریخ خونین این کشور ساخته شده اما به سیاق سریال‌های معمول آن‌ها داستانی عاشقانه و البته قصه‌ای با محوریت رقابت و رفاقت هم دارد. پس اگر به دنبال یک فیلم عاشقانه‌ی تاریخی هم می‌گردید، این اثر راست کار شما است.

از سویی دیگر یک داستان انتقام‌جویانه هم در فیلم وجود دارد. برده‌ای که توان بسیاری در رزم دارد قرار است حساب کسانی را کف دستشان بگذارد و عدالت را در حق افرادی اجرا کند. پس «خیزش» از یک بستر تاریخی استفاده می‌کند تا به اثری رزمی هم برسد و دل مخاطب سینمای رزمی را هم به دست آورد. این هم دلیل دیگری که فیلم «خیزش» می‌تواند در جذب عامه‌ی مخاطبان موفق باشد؛ چرا که برای طرفداران سینمای رزمی هم چیزهایی بسیار در چنته دارد. به ویژه که کیفیت سکانس‌های اکشن اثر هم خوب از کار درآمده و می‌توانید با خیال راحت از تماشای آن‌ها لذت ببرید.
اگر نقطه ضعفی وجود داشته باشد، به عدم انسجام قصه در برخی مواقع و برخی سکانس‌ها بازمی‌گردد. البته خوبی اثر در این است که چندان خود را جدی نمی‌گیرد و فیلم‌ساز می‌داند که در حال ساختن یک فیلم سرگرم کننده است اما در مواردی روابط علت و معلولی به خوبی در کنار هم قرار نگرفته‌اند و همین هم به خروجی نهایی ضربه زده است. در نهایت این که «خیزش» یکی از سرگرم‌ کننده‌ترین آثار فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ است.

«چئون یئونگ یک برده است. او توانایی قابل توجهی در هنرهای رزمی دارد و به راحتی می‌تواند از پس چند نفر به شکل همزمان برآید. او تمام عمرش تلاش کرده که از دست اربابانش فرار کند و عدالت را در حق آن‌ها به اجرا گذارد. او اربابی دارد به نام جئونگ ریو. این ارباب هم در به کار بردن هنرهای رزمی توانا است و شاید تنها هماورد چئون یئونگ باشد. اما دست سرنوشت این دو را در مسیری قرار می‌دهد که به قصر پادشاه ختم می‌شود و …»

۴. کنت مونت- کریستو (The Count Of Monte- Cristo)

  • کارگردانان: الکساندر د لا پته‌لیه و متیو دلاپورت
  • بازیگران: پیر نینی، باستین بویلون و لورن لافیت
  • محصول: فرانسه
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.۶ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 96٪
یکی از آثار فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ اثری اقتباسی از رمانی مشهور است. «کنت مونت- کریستو» علاوه بر این که اثری تاریخی، اکشن، هیجان‌انگیز با شخصیت‌هایی چند وجهی است، می‌تواند یک فیلم عاشقانه تاریخی هم در نظر گرفته شود. به این معنا که این فیلم همه چیز دارد و مانند فیلم قبلی فهرست هم سرگرم کننده است و هم داستانی پر فراز و فرود دارد که هر مخاطبی را با هر سلیقه‌ای راضی می‌کند. الساندر دوما در سال ۱۸۴۵ رمانی به نام «کنت مونت- کریستو» منتشر کرد که تا کنون دستمایه‌ی آثار نمایشی بسیاری شده است؛ هم نمایش نامه شده و به صحنه‌ی تئاتر رفته، هم سریال شده و سر از قاب کوچک تلویزیون درآورده و هم فیلم‌نامه‌نویس‌های بسیاری دست به اقتباس از آن زده‌اند و کارگردانان زیادی این نوشته‌ها را روانه‌ی پرده‌ی سینما کرده‌اند.

نکته این که اگر اهل خواندن باشید و رمان الساندر دوما را خوانده باشید، متوجه می‌شوید که با داستانی دور و دراز و طولانی طرف هستیم که پر است از فراز و فرودهای دراماتیک و اتفاقات بسیار. از این منظر برای یک اقتباس وفادرانه، قطعا فرمت سریال مناسب‌تر است؛ چرا که در نهایت زمان بیشتری در اختیار نویسندگان و کارگردانان قرار دارد و می‌توانند از دل آن قصه‌ی مفصل، اثر منسجم‌تری بیرون بکشند که هم فرصت کافی برای شخصیت‌پردازی دارد و هم فرصت کافی برای قصه‌سرایی. این در حالی است که در یک اثر سینمایی باید بخش‌های بسیاری از کتاب حذف شود. سازندگان فیلم تازه چنین کرده‌اند.

در فیلم تازه بیش از هر چیزی می‌توان رویکرد اکشن سازندگان را دید. داستان الکساندر دوما هم کم اکشن ندارد اما کارگردانان این فیلم بیش از هر چیزی روی همین موضوع مانور داده‌اند و قصه‌ی مردی را که قصد دارد فرانسه را به هم بریزد، به شکلی مهیج دنبال کرده‌اند. نکته‌ی دیگر این که شخصیت اصلی قصه، مردی مرموز است و حضورش باعث می‌شود که با داستانی معمایی طرف باشیم. سازندگان فیلم این بخش را هم حفظ کرده‌اند. اما همه‌ی این‌ها باعث نشده که در نهایت این اثر را بهترین فیلم سینمایی اقتباس شده از رمان الساندر دوما بدانیم. گرچه یکی از بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ است اما هنوز بهترین فیلم اقتباس شده از این قصه نیست. در دهه‌های ۱۹۳۰، ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ فیلم‌هایی ساخته شده‌اند که از این یکی بهتر هستند اما شاید بهترین اقتباس از رمان «کنت مونت- کریستو» سریال ساخته شده در سال ۱۹۹۸ باشد که ژرارد دوپاردیو در آن قش اصلی را بازی می‌کند و ژوزه دایان کارگردانش است.

بیشتر بخوانید: معرفی فیلم‌های سینمایی

«در سال ۱۸۱۵، دریانورد جوانی زنی را در دریا نجات می‌دهد. این زن حامل نامه‌ای از سوی ناپلئون بناپارت است که مدت‌ها است تبعید شده و دیگر حاکم فرانسه نیست. پس از بازگشت به فرانسه، ادموند به خاطر کار بزرگش ترفیع می‌گیرد. او بلافاصله نزد نامزدش می‌رود و خبر را به او می‌دهد. اما در روز عروسی توسط عده‌ای به جرم طرفداری از ناپلئون بناپارت دستگیر می‌شود و به زندان می‌افتد. حال ادموند تمام تلاشش را می‌کند تا به نحوی بتواند خود را تبرئه کند. او برای این کار به حضور زنی نیاز دارد که او را از دریا بیرون کشیده بود اما …»

۳. افق: یک حماسه آمریکایی – قسمت اول (Horizon: An American Saga – chapter 1)

  • کارگردان: کوین کاستنر
  • بازیگران: کوین کاستنر، سم ورتینگتون، سی‌نا میلر و مایکل روکر
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7 از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 48٪
کوین کاستنر قطعا یکی از مهم‌ترین وسترن‌سازان تاریخ است و قطعا آخرین فرد از نسل کسانی است که به این ژانر علاقه داشتند و تلاش می‌کردند که آن را نجات دهند و کاری کنند که سینمای وسترن سرپا بماند و از بین نرود. متاسفانه دهه‌ها است که ژانر وسترن دیگر مانند گذشته خواهان ندارد و فقط چند سالی است که کمی ورق برگشته و تعدادی اثر قابل توجه این جا و آن جا ساخته می‌شود. همین هم می‌تواند برای کسی چون نگارنده که علاقه‌ی زیادی به سینمای وسترن دارد، حسابی امیدوار کننده باشد.

نکته این که تمام فیلم‌های وسترن، تاریخی هم محسوب می‌شوند. پس طبیعی است که نام یکی از آن‌ها در فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ قرار بگیرد. بالاخره داستان اکثر این فیلم‌ها در قرن نوزدهم یا اوایل قرن بیستم جریان دارد و یک بستر تاریخی حقیقی هم محل وقوع حوادث است. از سوی دیگر در سینمای وسترن همان مساله‌ی شمایل‌شناسی که در مقدمه گفته شد و لازمه‌ی یک فیلم تاریخی است، همواره وجود دارد. به این معنا که خیلی زود می‌توان از سر و وضع افراد و حضور اسب و شکل و شمایل شهرها و هفت‌تیرهای آویخته به کمر، این فیلم‌ها را شناسایی کرد و این عنصر تاریخی در روند قصه‌گویی و گره‌افکنی و گره‌گشایی تاثیر بسیار دارد.

کوین کاستنر برای نجات ژانر محبوبش سراغ حماسه‌ای سینمایی رفته که قرار است در دو قسمت پخش شود و قسمت اولش در سال ۲۰۲۴ اکران شد و یک راست به فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ راه یافت. نکته این که او در این داستان تلاش کرده به همه‌ی گونه‌های سینمای وسترن ادای دین کند. چند نوع قصه‌گویی در ژانر وسترن وجود دارد؛ به عنوان نمونه بخشی از این فیلم‌ها داستان ششلول‌بندهای همه فن حریف را تعریف می‌کنند که می‌توانند از پس از هر کاری برآیند و شهری را از دست راهزنان و خلافکاران نجات دهند یا شر سرخ پوستان را از سر تمدن تازه پا گرفته کم کنند.

دسته‌ی دیگری از فیلم‌ها به زندگی مردمان پیشگام بازمی‌گردند که تمام زندگی خود را جمع کردند و به مکان‌هایی وسط بیابان رفتند و آغازگر تمدنی تازه شدند. در برخی قصه‌ها هم داستان‌های ارتش شمال و جنوب روایت می‌شود که به داستان‌های سواره‌ نظامی معروف هستند و در آن‌ها یا قصه‌ی جنگ‌های داخلی تعریف می‌شود یا به نبردهای بین ارتش و سرخ پوستان اختصاص دارند. در دسته‌ی دیگری هم که البته محصول دوران تازه‌تر است، قصه‌ی مردم سرخ پوست در مرکز قاب قرار می‌گیرد. گرچه کسانی چون رابرت آلدریچ در دهه‌ی ۱۹۵۰ با فیلم چون «آپاچی» (Apache) و با بازی برت لنکستر در قالب یک مرد سرخ پوست چنین کرده‌اند.

حال کوین کاستنر سراغ همه‌ی این نوع فیلم‌ها رفته و همه‌ی قصه‌ها را در یک فیلم جمع کرده است. این که در قسمت دوم چه چیزی منتظر من و شما است، هنوز مشخص نیست اما تا همین جا هم با اثری درجه یک طرف هستیم که گرچه قصه‌هایی را به موازات هم تعریف می‌کند و بعدا قرار است که این قصه‌ها را به سرانجام برساند، اما تا همین جا هم موفق از کار درآمده و می‌تواند من و شما را سرگرم کند. چندتایی سکانس معرکه هم دارد که آن را شایسته‌ی قرار گرفتن در فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ می‌کند.

«در سال ۱۸۵۹ دو مرد در حال نقشه‌برداری از منطقه‌ای به نام افق هستند. سرخ پوست‌ها از راه می‌رسند و‌ آن‌ها را می‌کشند. چهار سال بعد در سال ۱۸۶۲ گروهی از مردمان در همان منطقه در حال ساختن شهر تازه‌ای هستند. سرخ پوست‌ها شبانه به آن‌ها هم حمله کرده و هر کسی را که سد راهشان باشد، می‌کشند. در این میان کودکی فرار می کند و موفق می‌شود که این خبر را به گوش ارتش برساند. آن سوتر در منطقه‌ی مونتانا زنی مردی را با گلوله هدف قرار می‌دهد و با فرزندش به وایومینگ می‌گریزد. پسران مرد مجروح به دنبال زن می‌روند تا از او انتقام بگیرند. حال زن پس از چند سال با مرد دیگری ازدواج کرده اما گرفتار پسران مرد اول می‌شود و شوهرش را از دست می‌دهد. این در حالی است که مرد دیگری با نام هیز الیسون فرزند زن را نجات می‌دهد و می‌گریزد …»

۲. مهاجران (The Settlers)

  • کارگردان: فیلیپه گالوز هابرل
  • بازیگران: کامیلو آرانچیبیا، مارک استنلی و امیلی مورگان
  • محصول: شیلی، آرژانتین، بریتانیا، تایوان، آلمان، سوئد، فرانسه و دانمارک
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.۹ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 93٪
گرچه فیلم «مهاجران» متعلق به سال ۲۰۲۳ میلادی است اما اکران جهانی خود را در سال ۲۰۲۴ تجربه کرده است و به همین دلیل می‌تواند در فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ قرار بگیرد. نکته‌ی دیگر این که مانند فیلم قبلی فهرست، اثری است با حال و هوایی وسترن که البته داستانش در کشور شیلی جریان دارد. البته در این جا با یک وسترن تجدیدنظرطلبانه طرف هستیم نه مانند فیلم کوین کاستنر که تلاش دارد ادای دینی به سینمای گذشته و وسترن‌های قدیمی باشد و حال و هوای آن‌ها را به روز کند. وسترن‌های تجدیدنظرطلبانه وسترن‌هایی هستند که کلیشه‌های سینمای وسترن (چه فرمی و چه محتوایی) را می‌گیرند و از آن‌ها استفاده‌ای دیگر می‌کنند یا حتی علیه خودشان به کار می‌گیرند و مصادره به مطلوب می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان

به این معنا که دیگر در این فیلم‌ها خبری از آن قهرمانان خوش قلب نیست که پا به هر مکانی می گذاشتند، آزادی و برابری و برادری به ارمغان می‌آوردند و شر را دور می‌کردند. خبری از ارتش وظیفه شماس هم نیست که دست مردم را بگیرد و به سرمنزل مقصود برساند یا دشمنی را تار و مار کند. اصلا در بسیاری از وسترن‌های تجدیدنظرطلبانه همگی ضدقهرمان هستند و شخصیت‌ها سعی می‌کنند در جهانی که هیچ قانونی جز قانون جنگل در آن وجود ندارد، به هرقیمتی که شده فقط دوام آورند. حال تصور کنید یک کارگردان شیلیایی داستان فیلمش را در یک بستر وسترن تعریف کند و تاریخ کشورش را به کلیشه‌های این سینما پیوند بزند.

داستان فیلم در اواخر قرن نوزدهم جریان دارد و قصه‌ی مردانی تندخو و جنایتکار است که در جستجوی قلمروی خود هستند و در این میان با عده‌ای از بومیان درگیر می‌شوند. چشم‌اندازها شبیه به سینمای وسترن است. حضور شخصیت‌های بومی و سفیدپوستانی که جهت کسب و افزایش قلمرو آمده‌اند دیگر دلیلی است که این فیلم را وابسته به ژانر وسترن می‌کند. اما کارگردان تلاش کرده که حال و هوای سینمای آمریکای لاتین را هم در این جا زنده کند. به ویژه سینمای شیلی که به گزندگی و انتقاد از وضعیت موجود مشهور است و در این جا هم می‌توان رد پای این انتقاد را دید.

حتی فرم فیلم هم آشکارا به گونه‌ای انتخاب شده که از حال و هوای خشن آن زمان بگوید و تاثیرش بر امروز را بررسی کند. در چنین چارجوبی است که فیلم «مهاجران» بسیار مورد توجه منتقدان در این مدت قرار گرفت و حتی منتقدان نشریه‌ی ایندی وایر هم آن را یکی از ۱۰۰ فیلم وسترن برتر تاریخ سینما انتخاب کردند. در چنین قابی باید «مهاجران» را در فعرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ قرار داد.

«در سال ۱۸۹۳ یک مرد ثروتمند سه مرد را برای تعیین حدود زمین‌های خود به ماموریت می‌فرستند. یکی از این سه نفر یک دورگه است و دو نفر دیگر هم یکی آمریکایی است و دیگری یک کهنه سرباز اسکاتلندی. آن‌ها در ابتدا تصور می‌کنند که فقط خستکی راه در انتظار آن‌ها است اما خیلی زود رفت و برگشت آن‌ها به یک مبارزه برای بقا تبدیل می‌شود و …»

۱. کابرینی (Cabrini)

  • کارگردان: آلخاندرو مونته‌برده
  • بازیگران: کریستینا دل‌آنا، دیوید مورس و ویرجینیا بوچلی
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.۳ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 90٪
این روزها تب ساختن فیلم‌هایی با محوریت مقاومت‌های زنان بسیار داغ است. متاسفانه بسیاری از این آثار به فیلم‌هایی هنرمندانه تبدیل نمی‌شوند و در سطح شعار باقی می‌مانند. خوشبختانه «کابرینی» این گونه نیست و به همین دلیل هم در صدر فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ قرار می‌گیرد. داستان فیلم درباره‌ی یک مبلغ مذهبی در آمریکای قرن نوزدهم و در شهر نیویورک است. در آن دوران مهاجران ایتالیایی بسیار تحت فشار بودند و البته زنان هم جایی در سیستم تصمیم‌گیری نداشتند و مدام سرکوب می‌شدند. حال زنی که هم ایتالیایی است و هم یک مبلغ مذهبی در نیویورک تلاش می‌کند که راه خود را پیدا کند.

فیلم «کابرینی» بر اساس یک داستان واقعی است. در واقع فیلم‌ساز زندگی راهبه‌ای به نام کابرینی، یکی از اعضای فعال کلیسای کاتولیک در قرن نوزدهم را به فیلم تبدیل کرده است. در آن زمان این زن تلاش کرد که هم کارش را انجام دهد و هم باعث بروز تغییراتی در اطرافش شود. اما در دوران تب فیلم‌های باسمه‌ای این فیلم چندان دیده نشد و با وجود بودجه‌ی قابل توجه پنجاه میلیون دلاری‌اش، تنها ۲۰ میلیون دلار فروش کرد و با سر زمین خورد. اما اگر فرصت کردید و به تماشایش نشستید، متوجه خواهید شد که با فیلم قابل قبولی طرف هستید.

همان طور که در مقدمه اشاره شد بسیاری از آثار فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ داستانی متعلق به قرن نوزده دارند. اگر داستان فیلم «افق: یک حماسه آمریکایی» در قرن نوزدهم و در غرب آمریکا می‌گذرد، داستان فیلم «کابرینی» در همان حوالی زمانی و در شرق آمریکا که متمدن‌تر است، جریان دارد. اما این ظاهر متمدن، دلیلی بر عدم وجود خشونت و خوی بدوی مردمان آن سوی آمریکا نیست. بلکه این خشونت صرفا شکل و شمایل متفاوتی دارد و قهرمان داستان باید برای انجام کارش با این خشونت عریان روبه‌رو شود. در چنین قابی است که فیلم «کابرینی» از یکی از جذاب‌ترین قهرمان‌های فهرست بهترین فیلم‌های تاریخی ۲۰۲۴ برخوردار است.

«فیلم با پسربچه‌ای ایتالیایی در نیویورک و در سال ۱۸۸۹ آغاز می‌شود که پس از بیهوش شدن مادرش به بیمارستان مراجعه می‌کند اما چون نمی‌تواند انگلیسی صحبت کند، توسط دیگران مسخره و سپس بیرون انداخته می‌شود. پس از مرگ مادر او را به یک مرکز نگهداری می‌فرستند. در ادامه راهبه‌ای به نام کابرینی برای انجام اموری به واتیکان سفر می‌کند. او پس از تلاش‌های بسیار از سوی کلیسا مامور می‌شود که به آمریکا برود و به وضعیت مسیحیان آن جا رسیدگی کند. کابرینی به محض ورود متوجه می‌شود که کار سختی در پیش رو دارد و وضعیت آن جا چندان رو به راه نیست. اما …»