چارسو پرس: فیلمهای ژانر زندان اغلب در یکی از این سه مسیر حرکت میکنند: داستانی درباره توطئه و خشونت، مسیری برای رستگاری، یا سفری از تاریکی به روشنی. اما فیلم Inside ساختهی کارگردان استرالیایی چارلز ویلیامز، در اولین تجربهی بلند خود، راهی متفاوت را در پیش گرفته است. این درام روانشناختی بیشتر از آنکه به درگیریهای بیرونی بپردازد، در اعماق درونی شخصیتها فرو میرود و با نمایش تضادهای ذهنی و عاطفی آنها، مخاطب را به تماشای یک نبرد خاموش و درونی دعوت میکند.
فیلم با بازیهای تأثیرگذار گای پیرس، کازمو جارویس و بازیگر نوظهور وینسنت میلر، موفق میشود ساختاری آشنا را دگرگون کند و در مسیری تازه، به مفاهیمی چون گناه، بخشش، خشونت و جستوجوی رستگاری بپردازد. پس از اکران در جشنواره فیلم ملبورن، این اثر در جشنواره تریبکا نیز به نمایش درآمد و سپس توسط Quiver Distribution در ایالات متحده اکران شد.
داستانی که از گناه زاده میشود
فیلم با ویدیویی خانگی آغاز میشود که ازدواجی را در فضای زندان به تصویر میکشد؛ ازدواج والدین مل بلایت (با بازی وینسنت میلر) که در آن زمان هنوز در شکم مادر است و حاصل یک ملاقات زناشویی در زندان. اما این آغاز خوشایند بهسرعت به فاجعهای خانمانسوز تبدیل میشود. پدر پس از آزادی، خانوادهاش را که از خشونت او گریختهاند، پیدا میکند و در نهایت مل که هنوز نوجوان است، وارد نظام بازداشت نوجوانان میشود. او با خشمی مهارناپذیر، خیلی زود به زندان بزرگسالان منتقل میشود.
در زندان، مل با همسلولی عجیبی به نام مارک (با بازی خارقالعاده کازمو جارویس) روبهرو میشود؛ مردی که از کودکی مرتکب جنایتی هولناک شده و بیشتر عمرش را در انزوای کامل سپری کرده است. او اکنون خود را مبلغ مذهبی میداند و تلاش دارد با همراهی مل در مراسم نیایش، راهی به سوی رستگاری بیابد. اما مل علاقهای به «نجات» ندارد. او آگاهانه راههای آزادی را میبندد و با رفتارهایی که احتمال عفو را از بین میبرد، خشم فروخوردهاش را بیرون میریزد.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم Lavender Men | بازخوانی کوییر از آبراهام لینکلن در قالبی تئاتری و بحثبرانگیز
در این میان، وارن (با بازی درخشان گای پیرس)، زندانی قدیمی که برای دریافت آزادی مشروط تلاش میکند، متوجه شرایط میشود. او که بدهیهای خطرناکی به دیگر زندانیان دارد، میکوشد با فریب دادن مل، او را به قتل مارک تحریک کند تا هم انتقام گرفته شود و هم خودش از مهلکه بگریزد.
درونیات مردانی که خود را نمیبخشند
با بهرهگیری از فلاشبکهای پراکنده، فیلم بخشی از گذشتهی شخصیتها را روایت میکند. این گذشتهها گرچه بهطور کامل شرح داده نمیشوند، اما بهقدر کافی سرنخهایی از آسیبهای روانی و اجتماعی شخصیتها به مخاطب میدهند. از وارنِ تیزبین که همچنان در رویای جبران گذشته است، تا مارکی که با ایمانی عجیب سعی در فراموشی واقعیت دارد، و ملی که هنوز نمیداند چگونه باید با گذشتهاش کنار بیاید — همگی درگیر نبردی بیپایان با وجدان خویشاند.
در یکی از صحنههای فراموشنشدنی، وارن در ملاقات با پسر بالغش، با حقیقتی دردناک مواجه میشود که تصویر ذهنیاش از رستگاری را در هم میکوبد. در سوی دیگر، مارک با رفتاری عجیب و زبانی بریدهبریده، نمایانگر انسانی است که سالها از اجتماع و انسانیت دور مانده و تنها با نیایش، خود را زنده نگه داشته است.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم «دزدیدن پالپ فیکشن» | کمدی سرقتی نامتقارن با ارجاعهای بیش از حد به تارانتینو
فرار از کلیشههای ژانر
یکی از نقاط قوت Inside، دوری از کلیشههای رایج فیلمهای زندانی است. در اینجا خبری از شورشهای پرهیاهو، افسران بیرحم یا فرارهای دراماتیک نیست. در عوض، با اثری طرف هستیم که بیشتر بر سیر تحول روانی شخصیتها و دردهای ناگفتهشان تمرکز دارد.
فیلم در زندانی واقعی در نزدیکی گیلانگ (Geelong) در ایالت ویکتوریای استرالیا فیلمبرداری شده که فضایی مدرن و روشن دارد — محیطی که برخلاف تصور همیشگی از زندانها، دلهرهآور نیست اما همچنان بیروح و خنثی بهنظر میرسد. موسیقی متن توسط چیارا کوستانزا نیز به جای استفاده از ملودیهای سنگین کلیسایی، فضایی اثیری و آرام ایجاد میکند که با مضامین درونی فیلم همخوانی دارد.
جمعبندی
Inside بیش از آنکه درباره جرم و مجازات باشد، درباره بار سنگین وجدان، گناههای کهنه و تلاش برای تعریف دوبارهی خود است. فیلمی آرام، تأملبرانگیز و روانشناختی که نه با هیجانهای لحظهای، بلکه با سکوت و بازیهای درونی شخصیتها تأثیر میگذارد. چارلز ویلیامز با اولین فیلم بلند خود نشان میدهد که حتی در میان دیوارهای زندان نیز، پیچیدهترین زندانها در ذهن انسان ساخته میشوند.
منبع: variety
نویسنده: نسرین پورمند