انتخاب «ژان دیلمان» از سوی نشریه سایت اند ساوند در سال 2022 به عنوان بهترین فیلم منتقدان، بدون شک یکی از پرچالش‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزینش‌هایی بود که از سوی منتقدان سینما در یک دهه اخیر اتفاق افتاده و همچنان و بعد از گذشته دو سال از این انتخاب، همچنان اما و اگرها و بحث و نظرها درباره این انتخاب جمعی ادامه دارد.
نولان كه نویسنده سناریوی فیلم هم هست، تماشاگر را با اطلاعات مختلف، زمان‌های متعدد و رفت و آمد‌های پی در پی در آنها و كاراكتر‌های زیاد و متعدد بمباران میکند. برای درك و فهم تمام این اطلاعات و زمان‌ها و كاراكتر‌ها، تماشاگر موظف به دقت در لحظه لحظه فیلم است تا طناب بافته شده به دست كارگردان را كه به دستش داده است را ول نكرده و گم نكند.
«اوپنهایمر» تریلر زندگینامه‌ای جدید کریستوفر نولان درباره «پدر بمب اتمی» که یکی از اکران‌های مهم تابستان ۲۰۲۳ به حساب می‌آید، نقدهای مثبتی دریافت کرده است. گزیده نقدهای فیلم «اوپنهایمر» را در این مطلب بخوانید.
نولان در این فیلم به واقع نه تنها به روند ساخت بمب اتم بلکه به زندگی خالق این بمب و روحیات و افکار او نزدیک می‌شود، اینکه او تا چه حد می‌تواند، حس و حال اوپنهایمر را به عنوان یک دانشمند نخبه اما متفکر و مغموم انعکاس دهد، به قضاوت تماشاگر و درک شخصی او از این آشنایی، وابسته است.
به نظر می‌رسد نولان بدون اینکه هیچ اتفاق اکشنی را به تصویر بکشد، با چند صحنه مهم ساخت بمب اتم، آزمایش و واکنش امریکایی‌ها به دنبال موفقیت پروژه و انفجار موفقیت‌آمیز آن در ژاپن دو کار را همزمان انجام داد: اول، زندگی یک دانشمند و یک پروژه بسیار مهم را بر اساس مستندات به تصویر کشید و دوم، زنگ خطری که سال‌ها پیش به صدا درآمده بود را دوباره نواخت و گرچه هیچ تصویری از ژاپن زخمی و به عزا نشسته نشان نداد. آن خوشحالی امریکایی‌ها…
هر چند باربی فیلمی عامه‌پسند است، پیام فمینیستی آن را نمی‌شود انکار کرد. گرتا گرویگ باربی‌لند را آرمان‌شهری معرفی میکند که در آن «همه‌ی مهمانی‌های شبانه دخترانه هستند»، آنجا زنان تمام مناصب اداری را در اختیار دارند، هرگز به مهارت‌های خود شک نمی‌کنند و «در نشان دادن احساسات و منطق خود در آن واحد مشکلی ندارند». در آنجا مردان، یا بهتر است بگوییم کِن‌ها، کاملا در حاشیه هستند.
«عزم رفتن» از یک نگاه تعبیر هنرمندانه پارک چان- ووک از واژه ویرانی در موقعیتی انسانی است. ویرانی انسان‌هایی که ارزش‌های والای انسانی را درک نموده ولی در عین حال از فقدان تحقق کامل این ارزش‌ها آگاهند، چراکه ذات آنها در منطق جهان این‌گونه است. هیچ‌گاه دریا به کوه نخواهد رسید و کوه دریا را به آغوش نخواهد کشید.
برای مقایسه موضع آن زمان هالیود نسبت به اتحادیه‌های کارگری نوآم چامسکی مقایسه‌ی جالبی انجام داده است. او فیلم نمک زمین را با فیلم در بارانداز(۱۹۵۴)مقایسه میکند که در همان سال ساخته شده است. نکته جالب تر آن که الیا کازان کارگردان از کسانی بود که علیه اعضای لیست سیاه هالیوود شهادت داد و کسانی که به نظرش نگاه غیرآمریکایی داشتند را لو داد.
یلم ما را با ترومای همه‌گیری کرونا روبه‌رو می‌سازد. همه مخاطبان فیلم تجربه تروماتیک همه‌گیری را ازسر گذرانده‌اند. فیلم می‌خواهد کرونا را بار دیگر برای تماشاگران زنده کند. به عبارتی فیلم از ما می‌خواهد با تماشای دوباره زیستن در دوران همه‌گیری و قرارگیری مجدد در معرض صحنه‌های آزاردهنده آن دوران همانند تنهایی، افسردگی یا از دست دادن خانواده و دوستان که به اضطراب اکنون‌مان نیز مرتبطند، در محیط امن و مساعد سالن سینما، قدرت مخرب این تصاویر ناراحت‌کننده را خنثا کرده و این تصاویر نیروی مخرب و اضطراب‌آور خود را از دست دهند.
آخرین فیلم «دکستر فلچر» یعنی «روح‌شده» همین خاصیت شتر گاو پلنگ گونه را دارد. فیلمی بلک باستری که تلاش دارد که عطر و بوی همه ژانرها را به خود داشته باشد و در عین حال کام مخاطب را گس نماید. فیلمساز این فیلم پر از خرج و هزینه که تمام هم و غم خود را در زرق و برق صحنه‌های اکشن و جلوه‌های ویژه‌اش خلاصه کرده، بدون اینکه بداند، فیلمنامه‌ای پر از اشکال را کارگردانی کرده که نه شخصیت‌ها به درستی شناسانده می‌شوند و نه روابط و مناسبات بین آنها درست تعریف می‌شود و نه ساختار خطی فیلم روال طبیعی خود را به صورت عادی طی میکند.
در آرمانشهر ذهنی فیلمساز، بوستون نه تنها جایی برای پیرزن‌ها نیست، بلکه برای امثال دسالوو که ذهن بیماری دارند و با وعده یک کتاب میلیون دلاری می‌توان آنها را خرید نیز ناامن و البته قتلگاه است
فیلمنامه‌ای دولایه پیش رو داریم، یک لایه آن میان تار و اصحاب قدرت است و لایه دیگر میان تار و اطرافیانش. عطف اول فیلم زمانی آغاز می‌شود که پس از مدت‌ها تار با مدیر صندوق کاپلان یعنی الیوت در رستورانی گران‌قیمت دیدار کرده و لیدیا حاضر می‌شود در ازای باج خوبی که می‌گیرد راز اجرای حیرت‌انگیز خودش در کنسرت یهودیان را برای او فاش سازد، از همین نقطه مشکلات او آغاز می‌شود و در سراشیبی سقوط قرار می‌گیرد، می‌افتد.
«در جبهه غرب هیچ خبری نیست» برای نه اسکار نامزد شد، بیش از هر فیلم آلمانی که قبلا تولید شده است. درحالی که کشورهای دیگر ساخته «ادوارد برگر» را جشن می‌گیرند، این فیلم در زادگاهش نادیده گرفته می‌شود که هر دو مورد درخور توضیحات است.
فیلم شاید کمتر سمت و سویی شخصیت‌محورانه به خود گرفته باشد و روایت‌گری در آن دچار پرش باشد، ولیکن تماشاگر نمایی از شخصیت‌ها را می‌بیند که در دو سمت موازی و البته خلاف جهت هم سیر می‌کنند.
«مرد مورچه‌ای و زنبورک» نکات مثبت خودش را دارد، با این حال به انتظاراتی که از آن می‌رفت پاسخ نمی‌دهد و دربرابر فیلم‌های قبلی مجموعه مرد مورچه‌ای کم می‌آورد. روایت داستانی فیلم با اینکه درگیرکننده است اما کاملا قابل پیش‌بینی نیز هست و عمق و پیچیدگی که از یک فیلم مارولی انتظار داریم را برآورده نمی‌کند
فیلم «آرژانتین، 1985»، آرژانتین تازه متولد شده پس از دیکتاتوری را نشان می‌دهد که برای دستیابی به عدالت جسورانه و مصرانه تلاش میکند و به قول کارگردان فیلم «کشوری بدون عدالت، کشوری بدون آزادی است». هر چند که اگر رای انتهایی دادگاه نتواند همه احساسات جمعی درخصوص جنایتکاران را اقناع و راضی نگه دارد.
«نهنگ» به مثابه «موبی دیک» هرمان ملویل، قصه یک ضدقهرمان است که در اثر اقتباسی جدید به انفعال رسیده است. موبی دیک نهنگ سفید چالاک و وحشی رمان ملویل دست‌نیافتنی و جنگجو است و از کشتن ترسی در خود راه نمی‌دهد. او یک قاتل واقعی است، اما نهنگ آرونوفسکی روایت نهنگی تنها و منزوی است که به مرگ خودخواسته‌اش تن می‌دهد. اساس تشابهات نمادین بین «نهنگ» و «موبی دیک» ناقص است و بر پیکره فیلم ضربه می‌زند.
فیلم هرچقدر که پیش می‌رود ما آرام آرام متوجه می‌شویم فیلمساز در انتخاب، پروراندن و جایگذاری ایده‌ها در دل داستان ناموفق است؛ چنانکه در پایان فیلم به طرز مبالغه‌آمیزی احساس می‌کنیم که اساسا التذاذ هنری چندانی را از سر نگذرانده‌ایم و صرفا با یک فرد چاق و مصائب مفرطش از نزدیک همراه بوده‌ایم.
هنرِ لوکاس دونت فیلمساز، در کار با این فضاهای طبیعی و صداهایی است که از محیط می‌گیرد. او با این چیزها، داستانش را روایت میکند. انگار این صداها باشند و تصاویری امپرسیونیسم‌وار فیلمبرداری شده در نماهای حرکتی فیلم، که روایت را پیش می‌برند. خبری از داستان‌گویی به شیوه‌ی متعارف نیست. هر چند نوعی وحدت موضوعی وجود دارد، که فیلم را به یک فیلم داستانی معمول شبیه میکند.
فیلم «نهنگ» جنبه‌های گوناگون نهادهای قدرت را که به شیوه‌ای فوکویی در سطوح مختلف جامعه پخش شده و سیطره‌ی هیولاوار این نهادها را بر زندگی و سرنوشت انسان‌ها به نمایش می‌گذارد و وزن آموزش و پرورش، کلیسا، بهداشت و درمان، رسانه، بانک‌ها و پول را که مدام فربه‌تر از گذشته بر زندگی انسان‌ها مستولی شده‌اند و امکان حرکت را از او سلب کرده‌اند، مورد اشاره قرار می‌دهد.
عناصر روایی و محتوایی فیلم به قدری با عناصر سبکی و شکلی فیلم همخوان شده‌اند که هر لحظه عطش و اشتهای مخاطب برای دریافت لحظه‌های بعدی فیلم بیشتر و سیری‌ناپذیرتر می‌شود. حتی صداهای جیرجیرک‌ها و پرندگان و بادهای گاه و بی‌گاه در طول فیلم دیگر به صورت آمبیانس و صداهای محیطی نیستند و بخشی از جهان متنی فیلم را تشکیل می‌دهند.
