منتقد وب‌سایت «ای وی کلاب» نقدی درباره فیلم سینمایی «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی نوشت.

معضلی كه سال‌هاست كیمیایی با خود حمل می‌كند، معضل زن در سینمای اوست.نگاه كیمیایی به زن، نگاهی به ‌شدت واپس‌گرا و مانده در گذشته است. زن كیمیایی همچنان همان زن 50 سال پیش گوزن‌هاست؛ همان شریك زندگی سید كه همه دلخوشی‌اش این بود كه سید بتواند جلوی مرد آزارگر شده برای یك‌بار بایستد و از او دفاع كند. زنی كه در سینمای كیمیایی بازنمایی می‌شود، حتی از كلیشه رسمی‌ای كه چهار دهه است ترسیم شده و بسیاری از زنان كنشگر سعی كرده‌اند در اصلاح آن بكوشند هم بسیار عقب‌تر است.

وادیم پرلمان تلاش می‌كند در انعكاس تقابل‌ها و ناسازه‌های نمایشی نوعی خودشناسی معطوف به ساحت گسترده زبان را به آزمون بگذارد. این شناخت جمعی با كنار هم قرار گرفتن عناصر متضادی مثل آزادی و مرگ، عشق و نفرت، دانایی و جهل، ضعف و قدرت، پیرنگ فیلم «درس‌های فارسی» را در محوری دایره‌ای شكل قرار می‌دهد كه در مركز این دایره می‌شود پدیده جنگ را برای بازشناسی هر چه بهتر در حركتی مداوم درنظر گرفت.

وقتی رویكرد ضد انسانی رهبران سیاسی به عنوان رویدادی تاریخی بازخوانی شود، گویی سركوبگری نیروهایی مثل (كا.گ.ب) در كالبد جسمانی استالین تجسد یافته است و با مرگ او یا در هم كوفتن مجسمه‌اش، پیدایش استالین‌های دیگر در سراسر دنیا متوقف خواهد شد.

آندری كونچالفسكی با روایتِ گسست ایدئولوژیك لیودا، این نكته را گوشزد می‌كند كه سوژه‌های سیاسی حتی در یك ساختار اقتدارگرایانه هم می‌توانند سربرآورند. درست نقطه‌ای كه انقلابیون دست به تشكیل حكومت زده و هر نوع انقلاب را ضدانقلاب معرفی می‌كنند.

باكره ماه اوت مبتنی بر به‌تصویر كشیدن تجربه اوا است كه هم مشمول تجربه محیطی و مادی او از جهان می‌شود و هم جهان درون و عاطفی‌اش. پرسه‌زنی در زمان و مكان، پر كردن حفره‌های فضا، تجارب درونی و بیرونی را به هم پیوند می‌دهد و نتیجه یك بدن اجتماعی معلق در زمان و مكان است.

یکی از نقاط قوت فیلم، پیش بردن همزمان دو خط داستانی است، خط داستانی اولیه که همان تلاش برای رسیدن به زیرخاکی و رهایی از خفت کودک کار بودن است و خط داستانی ثانویه یعنی شکل‌گیری ارتباط بچه‌ها با ناظم کاریزماتیک مدرسه با بازی تحسین‌آمیز جواد عزتی.

کاوه مظاهری در کارنامه خود در فیلم کوتاه بیشتر و پیشتر با «روتوش» دیده شده است و نوع مواجهه او با مسئله جنایت و جرائم خانوادگی خصوصیت برجسته دو فیلم «روتوش» و «بوتاکس» و حتی در نوعی متفاوت تر از این دو در فیلم کوتاه «شهربازی» بود.

فیلم بیش از حد شلوغ است. آدم های اضافه دارد و رخدادهای فرعی کم حاصلی که بیشتر شبیه دور قاب چینی ست. سکانس های متعددی که مسیر دراماتیک کامل کننده ای ندارند. ایدۀ اولیۀ جذابی دارد که بدون قابلیت عمق و گسترش، با اضافه شدن آدم ها و روابط و حوادث گسسته، پر شده است.

«زنی پشت پنجره» را نمی‌توانیم فیلم كاملی بدانیم چون تعلیق، كشش و هیجان به عنوان عناصر اصلی یك تریلر روانشناختی در آن دیده نمی‌شود و با تمام قدرت فرمی، به لحاظ مفهومی و محتوایی فیلم غنی نیست و مخاطب را راضی نمی‌كند، خصوصا اینكه در لحظاتی «سرگیجه» و «پنجره‌ عقبی» هیچكاك در ذهن تداعی می‌شود ولی كارگردان در گرته‌برداری كاملا ناموفق و ناتوان پیش می‌رود.

تقوایی تلاش می‌کند با در‌نظر‌گرفتن واقعیت زندگی صادق و شرح رویدادی که ممکن است شالوده هنجارمند زندگی هر شهروندی را از هم بپاشد، هستی یک انسان در برابر مفهوم «عدالت» را صورتی غیر‌تاریخی ببخشد. از‌این‌رو تأکید تقوایی به عنصر مکان و فضاسازی اثرش در یک بافت اقلیمی شناخته‌شده نمی‌تواند تأثیر چندانی بر کنش صادق بگذارد و زیباشناسی فیلم او را به‌ نوعی قوم‌نگاری هدفمند نزدیک کند.

اوون گلیبرمن – ورایتی: «قهرمان» که داستان آن در شهر شیراز روی می‌دهد، نشان می‌دهد ایران معاصر چقدر از این داستان‌ها تغذیه می‌کند؛ این‌ها نوعی گواهیِ آیینی برای مردم است که بگویند چقدر خوب هستند.

شاید بهتر باشد فیلم «زیر نور كم» را كه در روایت در حال سوسو زدن است را با چشم بسته دید تا بتوان به تجسم و تخیلی نسبی‌وار از منظور آن رسید تا اینكه تا انتهای فیلم در انتظار كورسوی امید نشست!

توت‌فرنگی‌های وحشی درباره پیرمردی است كه در سن 78 سالگی قرار است برای دریافت دكترای افتخاری در پنجاهمین سالگرد فارغ‌التحصیلی‌اش به لوند برود. پروفسور بورگ پزشك حاذقی است و تمام زندگی‌اش را وقف كارهای علمی كرده است.

با توجه به گريز خواسته يا ناخواسته كيارستمي از قرار دادن خود و تماشاگرش در فرآيند خودانگاري و پرهيز از تحميل نوعي همذات‌پنداري فرمايشي، به نظر مي‌رسد كه دعوت تماشاگر براي ماندن بالاي تپه‌هاي سرسبز و شنيدن قصه‌ها از فراز و نشيب جاده‌هاي خاكي، قرار است زمينه لازم را براي به اشتراك گذاشتن تجربه‌هاي انساني يك سينماگر صادق با دوستان، همسايه‌ها، همشهري‌ها و هر تماشاگري كه دعوت او را بپذيرد ايجاد كند. حال به نظر نمي‌رسد كه اگر نام سينماي او را «شاعرانه»، «نئورئاليسم ايراني»، «سينماي انسانيت» يا غيره بگذاريم، شالوده اين تجربه شيرين از هم گسيخته شود.

فیلم آبادانی‌ها با نواقص اندکی که در طراحی پیرنگ و کارگردانی دارد، در جریان رو به رشد فیلم‌های اجتماعی امروز، نمونه قابل ستایشی است و نوع حضور کارگردان و نگاهش در فرایند بازگویی قصه «مهاجرت درویش و دزدیده‌شدن پیکان زنگ‌زده‌اش» را می‌توان به عنوان یکی از پیشنهادهای موجود در جهت رشد فیلم‌هایی از این دست در سینمای ایران پذیرفت.

فیلم هیچگاه پاسخ واضحی به چگونگی پیدایش روابط آشفته لیندا و پكستون نمی‌دهد كه آیا منوط و وابسته به عامل روانی است یا اقتصادی یا حتی مربوط به دوران پیشاكروناست یا خیر! و در نهایت قصه فیلم همچون جوجه‌تیغی سكانس ابتدایی است كه خود را ناكجا‌آبادی می‌بیند كه باید سلانه‌سلانه مسیری بی‌هدف را طی كند و بی‌دفاع‌تر از آن است كه خارهای خود را به موقعیت‌های پیش‌نیامده به كار بندد!

«مردی كه پوستش را فروخت» درد سال‌ها خودكامگی را برای مهاجران سراسر دنیا زنده و تماشاگر را با رنج نا تمامی مواجه می‌كند كه گویی تا سازمان ایدئولوژیك نظام‌های خودكامه به حیات خود ادامه دهند، در به همین پاشنه خواهد چرخید.

اساسا آنچه در نگاه اول پس از دیدن فیلم «بوتاکس» در ذهن شکل می‌گیرد جنس خاص روایت آن است؛ روایتی که به‌رغم مضمون چالش برانگیز آن به‌آرامی شکل می‌گیرد و مخاطب را هیجان‌زده نمی‌کند.

خشونت‌های حاضر در بطن جامعه آنقدر ترسناك است كه هیچ فیلمسازی نمی‌تواند به ‌تمامی نشانش بدهد و اگر هم این كار را بكند، آن فیلم قطعا هیچگاه به نمایش در نخواهد آمد. در واقع فیلم‌ها از واقعیت‌ها نشأت می‌گیرند و نه برعكس. در نتیجه تاثیر گرفتن یك قاتل از نوع قتلی كه در فلان‌فیلم اتفاق می‌افتد، حرف بیهوده‌ای است. شاید كمی تحریكش كند، اما باعثش نمی‌شود.

فیلم «زن جوان نویددهنده» فیلمی است كه تلاش صادقانه‌ای را ایفا می‌كند تا وجهی از زن را بدون دستكاری‌های غلو شده ارایه كند. در این فیلم جنس اغواگری زنی كه می‌تواند عاشق پیشه هم باشد، متفاوت است و همزمان بین شرارت و معصومیت‌های جایگزین‌شده در حال بندبازی است.

با وجود اینكه تلاش كاتا وبر و كورنل موندروتسو در فیلم «تكه‌های یك زن» برای ایجاد ارتباط نزدیك تماشاگر و مارتا تحسین‌برانگیز است، اما این محصول هزار رنگ نمونه روشنی است از تكثیر روایت‌های جعلی درباره حقوق زنان كه نه تنها خواسته «مادران مجرد» را بی‌ارزش نشان می‌دهد، بلكه زمینه لازم برای مستعمل ساختن روایت‌های نوین و زیست اجتماعی شخصیتی مثل مارتا را فراهم می‌سازد.

فیلم در كنه ذاتی خود به نقد سیاست‌های خارجی دولت وقت (بوش پسر و اوباما) در ایالات متحده در محدوده سال‌های 2002 تا 2016 می‌پردازد و در‌صدد است تا با نمایش سكانس‌هایی مبنی بر خشونت و نقض آشكار حقوق بشر و سردرگمی برای عدم شناسایی مجرمین، دستگاه‌های قضایی و اطلاعاتی را به ضعف و ناكارآمدی در زمان شكل‌گیری بحران متهم كند؛ اتهامی كه در این محل با سوژه قرار دادن فاجعه ملّی یازده سپتامبر 2001 به تشدید موضوعیت مطروحه دست می‌زند، فاجعه‌ای در سطح كلان در روزی روشن كه برای آرام كردن اذهان عمومی جامعه امریكایی به دنبال سوزنی در انبار كاه است.

نسخه تصویری مسترکلاس جاناتان رزنبام منتقد سرشناس آمریکایی در دسترس علاقمندان در فضای مجازی قرار گرفت.

احمد امینی معتقد است که کاهش حساسیت‌ها، انبوهی از نقد در فضای مکتوب و مجازی رسانه‌ای و بِده بستان‌هایی که گفته می شود میان برخی فیلمسازها با منتقدها وجود دارد، سبب شده فضای نقد در سینمای ایران بی در و پیکر شود.

پدر را می‌توان از حالا تا اطلاع ثانوی یک الگوی استاندارد و مرجع از فیلمی با موضوع «فراموشی» به شمار آورد.

انتخاب‌های لی ایزاک چانگ در طراحی پیرنگ و به‌خصوص هدایت تماشاگر به برخی از موقعیت‌های کلیدی فیلم مبهم است. در‌واقع واضح نیست که توالی رویدادها به دنبال چه وجهی از داستان مهاجرت و رابطه رو به اضمحلال آدم‌های بازی است.

«زیر نور كم» برای اولین تجربه كارگردانی محمد پرویزی می‌توانست مسیر هموارتری را طی كند و به قواعد قصه‌گویی بیش از این تن دهد. اما راه دشواری انتخاب شده كه به نظر می‌آید نتیجه چندان مطلوبی به بار نیاورده.

اگر‌چه تبعیت کارگردان از وضعیت پیرامون شخصیت اصلی فیلمش رویکرد او نسبت به مختصات یک جامعه دو‌قطبی را نشان می‌دهد‌ اما گویی در فراخوانی این موضوع گامی فراتر از مطرح‌کردن یک پرسش بر‌نمی‌دارد. او سنت و مدرنیته‌ای را به میز محاکمه می‌کشاند که از لبه تیز و تند نقد نظریه‌های رایج در این باب در امان است.

فلورین زلر نمایشنامه «پدر» به عنوان هفتمین اثر نمایشی وی كه آن را در سال 2012 نگاشت و برایش موفق به كسب جوایز متعددی از جمله مولیر اواردز فرانسه در آوریل 2014 (اردیبهشت 1393) شد را به عنوان هسته اصلی فیلم خود در نظر گرفته است، فیلمنامه‌ای كه آن را با كمك «كریستوفر همپتون» نویسنده و مترجم كهنه‌كار انگلیسی پایه‌ریزی كرده تا به مدیوم سینمایی بسط دهد.

«شنای پروانه» دو نقطه قوت بزرگ دارد كه نمی‌توان به آسانی از كنارشان عبور كرد، اولی ضرباهنگ دقیق و سنجیده كار است و دوم شیوه گره‌گشایی است.

منطقی و غیرمنطقی بودن پرسوناژ ریحانه در خصوص مساله بارداری‌اش فارغ از دیدگاه‌های فرمایشی و تزریقی و مذكرانه «حامد» می‌خواهد عقلانی بودن را همچون قبحی بشكند.گویی قرار است «ریحانه» فیلم كوتاهی به اسم «به نام مادر» حاتمی‌كیا باشد كه هیچگاه ساخته نشده است، ولو به قیمت پردازش ناباروری باورهای این شخصیت!

الیزا هیتمن در بازگویی لحظات دشوار زندگی شخصیت آتام، چالش معرفت‌شناسی زنان و ایده‌های نظری موجود را به‌نوعی بازنگری عمومی هدایت می‌کند؛ زمینه‌هایی نظری که تفکیک عقل زنانه و مردانه را در پی دارد و تبیین هویت اجتماعی زنان را به گردهمایی‌های نظریه‌پردازانه تقلیل می‌دهد.

شاید اگر همین فیلم چند سال پیش ساخته شده و شاخصه‌هایش تداعی‌گر دیالوگ‌نویسی آثار سعید روستایی یا فضاسازی اگزوتیک «مغزهای کوچک زنگ‌زده» اثر هومن سیدی‌ نمی‌بود زیر سایه آن آثار متقدم قرار نگرفته و امتیاز بالاتری کسب می‌کرد. ولی در‌حال‌حاضر با فیلمی صرفا خوش‌ساخت طرفیم که در انتها وقتی گره‌هایش را گشود و تعلیقش فروکش کرد دیگر چیزی برای ارائه‌کردن ندارد

منگی از همان نقطه كه آغاز می‌شود به پایان می‌رسد؛ گویی این دقایق پرالتهاب هیچ‌گاه سپری نخواهند شد و تنها می‌شود از منظرهای مختلف به تماشایش نشست. یك دایره بسته بدون امكان خروج كه محدودیت‌های تولید و پخش به آن حد زده و مهارش كرده است كه شاید توهمی از به پایان رسیدن را برساند.

فرن در انتها، جهانِ عینی خود را پشتِ سر می‌گذارد و به سوی هرآنچه او را به سمتِ «خود» می‌كشاند می‌رود؛ رها و بی‌ترس از بیگانگی، از سفر و از عینیت.

ژانر فیلم «شنای پروانه» تركیبی از ژانرهای درام خانوادگی، درام رازآمیز، درام گنگستری و تریلر (تعقیب و گریز دلهره‌آور) است. جالب است كه ژانرهای محدودی چون كمدی مسخره‌بازی، كمدی نوستالژیك و درام بدبختی در كنار درام سیاسی پروپاگاندا و ملودرام‌های آپارتمانی، بخش بزرگی از سینمای ایران را تشكیل می‌دهند.

سرزمین آواره‌ها به جای برجسته‌کردن چهره فقر و اغراق در نشان‌دادن تبعیضات اجتماعی در طبقه فرودست یا بیانیه‌هایی انتقادی درباره معیشت مردم، با سکون و آرامشی درونی فیلمش و فضاسازی‌های بکر تبدیل به یکی از بهترین فیلم‌هایی می‌شود که بدون هیچ‌گونه نگاه مسلط و پیش‌داوری تصویری واقعی از زندگی مردم عادی را به مخاطب خود ارائه می‌دهد.

فیلم «سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها» در خلق موقعیتی تأمل‌برانگیز موفق است و ناگفته پیداست که برای نگریستن به سویه‌های انتقادیِ حضور کلویی ژائو، تماشاگر و فرن در روایتی تازه از جداافتادگان شهر، نیاز به فراخوانی قالب‌های از پیش آماده سینمایی مثل «ژانر جاده» یا «کنش وسترن‌گونه» احساس نمی‌شود.

فیلم گیج‌گاه حتی توالی رویداد هم ندارد كه موقعیتی را از یك به دو برساند بلكه توالی صحنه‌هایی است كه تنها كنار یكدیگر چیده شده‌اند.

«تی‌ تی» بر سر چند راهی شاعرانگی، درام و مضامین شعاری به سرگشتگی و بیراهه افتاده است و به وفاق آرمانی فیلمساز نزدیك نمی‌شود.

فیلم بیش از آنكه بازتابی انتقادی از جامعه باشد تنها آن را استوارتر می‌كند، زیرا در رویكرد بازتابی به چالش كشیدن و انتقاد از وضعیت است كه اثر را ارتقا می‌بخشد نه یك گزارش صرف و صدالبته القای آن كه برای آرامش و پرهیز از قصاص بهتر است سكوت كنیم.

«زالاوا» فیلمی متوسط اما جسورانه در بخش‌های ایده، روایت، صحنه پردازی و تدوین در پرونده «ارسلان امیری» فیلمنامه‌نویس با سابقه و كارگردان نوپا و خوش آتیه كشورمان ثبت خواهد شد و ما را به مسیر روشن خود خوش‌بین می‌كند.

فیلم سینمایی «مامان» به کارگردانی «آرش انیسی» از جمله آثاری بود که در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، اثری که در کاخ رسانه با اقبال خوبی روبرو نشد اما در عین حال توانست در پنج بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین شود. با وجود پرتعداد بودن نامزدی این فیلم در نهایت تنها یک سیمرغ آن هم بر شانه‌های «رویا افشار» بازیگر نقش اول اثر تکیه زد.

فیلم سینمایی «ابلق» همچون نام خود درگیر چند رنگی در فرم و محتوا است، اثر حاوی موضوع و حرف مهمی است اما نمی تواند به درستی و همگام با مشکلات جامعه آن را بیان کند، انگار که کارگردان چندین گام از زمانه خود عقب مانده و موضوعی را مطرح می کند که جامعه امروز عکس آن را طلب می کند.

شاعرانگی فیلم «تی‌تی» محصول احساسات لطیفی است که بین آدم‌ها رد و بدل می‌شود. فیلم بدون آن‌که در دام احساس‌گرایی بیفتد، یک عشق واقعی را به تصویر می‌کشد. عشقی که پر سوز و گداز و هیجانی نیست؛ بلکه ریشه‌های عمیقی دارد و نتیجه‌اش بهبود اوضاع طرفین است.

شاید بتوان فیلم «مصلحت» را تلاشی دانست از سوی طیفی که همواره سعی در پاسخ به پرسش‌های مردمی دارند که با بی عدالتی‌های امروز در جامعه دست و پنجه نرم می‌کنند.

ابلق از تمهیدات بصری خوبی برخوردار است و بازی هوتن شکیبا نیز مثل همیشه مجذوب کننده و از نقاط قوت فیلم است اما نقاط ضعف فیلم آنقدر زیاد است که آبیار را در مسیر عقبگرد کارنامه فیلم سازی اش قرار داده است.

مصلحت در مواجهه اول یک فیلم سفارشی محسوب می شود که خیلی واضح می‌خواهد پروپاگاندا باشد و بخشی از دستاوردهای حاکمیت را با گفتمان به روز تر و چالشی تر روایت کند از این رو نمی توان تنها به خاطر سفارشی بودن یا محصول یک ارگان بودن فیلم را تقبیح کرد چرا که امتیازات فیلم ورای سفارشی یا پروپاگاندا بودن آن است.

«روشن» فیلمی به غایت متفاوت و سخت که ریسک در نیامدنش خیلی بیشتر از موفقیت اش بود؛ اما حجازی در فیلم های قبلی اش هم نشان داده بود که فارغ از موفقیت یا شکست، فیلمساز جسور و تجربه گرایی است.