محمد یعقوبی» نویسنده ناکام ادبیات نمایشی نیست؛ این را خود در توصیف تفاوتش با شخصیت نمایشنامهنویس «تنها راه ممکن» آخرین نمایشاش که در ایران اجرا شد، میگوید. با یعقوبی درباره سانسور، مهاجرت و ناامیدی صحبت کردیم.
تئاتر در هیچ نقطهای از جهان خودکفا نیست و دولتها و شهرداریها بدون آنکه نظارتی بر فعالیت هنرمندان داشته باشند فقط از آنها حمایت میکنند. صحبت ما چیست؟ همان چیزی که عرف و قانون میگوید. یعنی دولت باید به سیاستگذاری، حمایت، هدایت و نظارت بپردازد و من متوجه نمیشوم چرا واگذاری امور به هنرمندان و افراد کارشناس ایجاد نگرانی میکند.
صدرالدین زاهد که پس از نزدیک به چهار دهه به ایران بازگشته، درباره انتخاب «افسانه ببر» داریو فو میگوید: شخصا معتقدم فرهنگ همیشه باید از آن چیزی که در جامعه است، تغذیه کند اما ده قدم جلوتر. در نتیجه همیشه در کارم این موضوع را لحاظ میکنم.
اصغر نوری در مقام دبیر جایزه ادبیات نمایشی جشنواره تئاتر فجر بر این باور است که اساساً جایزه دادن و داوری کردن اثر هنری بدین شکل امری بیهوده است. او تأکید میکند که جایزه ۱۰میلیونی امسال نظر فرهاد مهندسپور بوده است.
متن جای بداههپردازی نداشت؛ اما با قَسَم و آیه کارگردان را راضی کردیم «و خوشحالم که راضی شدند» این جناب سیاه در مواقعی مزهپرانی و بداههپردازی داشته باشد. همانطور که در نمایش دیدید، به دلیل آهنگینبودن متن و زبان نمایش، جای بداههپردازی زیادی وجود نداشت؛ اما ما با همفکری به فرم مشخصی رسیدیم.
هادی مرزبان میگوید: وقتی از روی فیلم کپی میکنند و اسمش را میگذارند تئاتر ارزشمند باید فاتحه تئاتر را خواند!
حواشي بخش بينالملل جشنواره سيوششم تئاتر فجر حتي بعد از برگزاري اختتاميه نيز ادامه داشت. گروهي به كيفيت آثار و گروههاي دعوت شده انتقاد داشتند، عدهاي سعي كردند از آب گلآلود ماهي بگيرند و به تكنگاري! عليه تئاتر روي آوردند و بعضي هم همچنان در انتظار برگزاري جلسه آسيبشناسي به سر ميبرند. آروند دشتآراي، مدير بخش بينالملل جشنواره تئاتر فجر درباره بخشي از حواشي پيش آمده توضيحاتي ارايه داده است.
صدرالدین زاهد، از بازماندگان مهمترین جریان تئاتری ایران، -کارگاه نمایش- پس از ۱۸ سال دوباره به ایران بازگشته و پس از حدود ۴۰ سال، بار دیگر شب گذشته در آخرین شب جشنواره سیوششم تئاتر فجر، به دبيري فرهاد مهندسپور، با اجرای نمایش «افسانه ببر» داریو فو در تئاتر شهر روی صحنه رفته است.
به گمانم خشونت از نمايشنامه ميآيد. چرا كه در ابتداي نمايشنامه همه مردهاند، اما مرگي آرام نداشتهاند بلكه كشته شدهاند. در نتيجه اگر ميخواهيد آن را روي صحنه ببريد بايد راهي را پيدا كنيد كه با خشونت توصيفشده در اثر نسبت داشته باشد.
براي پذيرش اين مسووليت با تعدادي از دوستانم مشورت كردم و در واقع بيشتر پاسخها مبني بر قبول دبيري جشنواره بود. البته دوستي مثل حميد پورآذري از اصطلاح جالبي استفاده كرد و گفت: «تو كه نيمسوز شدهاي، حالا اگر كامل بسوزي اتفاقي نميافتد.»
تئاتر ما در این مملکت هنر جوانی است که به سختی قدمتش به صد سال میرسد درحالیکه در اروپا بیش از 2500 سال قدمت دارد و این یک نکته خیلی مهمی است.
وقتي تمرينها را شروع كرديم، متوجه شدم در اجراي اين نمايشنامهها لهجه گيلكي در مقايسه با فارسي بسيار مناسبتر است و ديدم تجربه فوقالعادهاي است. آن زمان هنوز خود من خيلي با لهجه گيلكي آشنا نشده بودم ولي وقتي اين لهجه را در تمرينها ميشنيدم، ديدم چقدر با حال و هواي نمايشنامههاي چخوف مناسب است و براي اين دو كار بهتر جواب ميدهد.
شهرام کرمی پس از شش دوره برگزاری جشنواره تئاتر کودک همدان با آن خداحافظی کرد. او معتقد است جشنواره کودک باید توسعه پیدا کند و در صورت حضور در همدان نیاز به توسعه زیرساختها دارد.
«شیرهای خانباباسلطنه» نمایشی که افشین هاشمی آن را نوشته و اخیرا با کارگردانی و بازی خودش در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه برده است، ویژگی منحصربهفردی دارد؛ این ویژگی، سیاه بازی گلاب آدینه است؛ گلاب آدینه هر شب (و بعضی شبها در دو اجرا) به مدت ١٢٠ دقیقه بیوقفه روی صحنه، پس از سه، چهار دهه تجربه بازیگری، همچنان برای ایفای نقش پر از جنبوجوش و تحرک است. نقشی که در ابتدا قرار بوده مهدی هاشمی ایفاگر آن باشد، طی یک رخداد جالب به همبازی سالیانش در صحنه زندگی و تئاتر، گلاب آدینه میرسد و او امروز هیجانزده و خوشحال از ایفای این نقش پررنگ و لعاب است. با گلاب آدینه و افشین هاشمی به بهانه اجرای «شیرهای خانباباسلطنه» که وامدار سنتهای نمایشی ایران است، گفتوگو کردیم.
شعار زمانی اتفاق میافتد که یک مفهوم چندین بار تکرارشده، دوباره با لحنی دیگر بیان شود، پس امر شعار در محتوا اتفاق میافتد نه در قصه و شکل. من بخشهایی از واقعهای را که باعث شده این زنها دچار این وضعیت شوند، بیان میکنم؛ حالا اگر در بخشهایی به دلیل نمایشیبودن غلوآمیز میشود، بحث دیگری است.
حمید امجد بعد از 13 سال به تئاتر بازگشت تا نمایش «سه خواهر و دیگران» را اجرا کند، این نمایش این روزها روی صحنه تالار اصلی تئاترشهر است.
مترجم نمایشنامههای محمد یعقوبی به زبان ترکی استانبولی گفت: بعضی آثار ادبیات نمایشی ایران با آثار برتر نمایشی سایر کشورها قابل مقایسه است.
فاطمه معتمدآریا: ما تا وقتي تعريف درستي از این حرفه نداشته باشيم، وارد كردن بخش خصوصي بادكنكي است كه بادش ميكنيم. ما ابتدا بايد ريشهها را درست كنيم. چرا تئاتر شهر بخشي از بودجه خود را از طريق درصد فروش بليت تامين ميكند؟ چيزهاي ديگري هم هست كه ترجيح ميدهم راجع به آنها حرف نزنم.
فریندخت زاهدی در گفت و گو با سایت خبری تئاتر با تاکید بر کارکرد تئاتر به عنوان ابزاری برای به تفکر واداشتن، گفت: متاسفانه تئاتر ما الان یک مقدار تئاتر سرگرم کننده شده. تئاتری که حتماً باید تماشاگر را بخندانی تا بنشیند و تا آخر دنبال کند. باید حرکتهای غلو شده و تئاتر عجیب و غریب داشته باشی تا بتوانی مخاطب را نگه داری.
سید محمد مساوات در گفت و گو با سایت خبری تئاتر گفت: ما خیلی از خلاقیت میشنویم. این که یک نمایشنامه خلاقه چیست؟ بازی خلاقه و تئاتر خلاقه چگونه است؟ من خیلی اعتقادی به کنکاش در خلاقیت ندارم ولی معتقدم با دقت به کلیشهها میتوان زوایایی را کشف کرد که در نهایت خلاقیت خود به خود شکل بگیرد. از این رو به شدت دارم این روزها به قصه شنگول و منگول فکر میکنم!