مؤسس گروه «هنر ملی» درباره شرایط فعلی تئاتر ایران با بیان اینکه مشخصه تئاتر نقد سالم است، تصریح کرد که ما هنرمندان و مدیران تئاتر یا اطلاعی از کاربردهای تئاتر نداریم یا آنها را فراموش کردهایم و به کار نمیگیریم.
حیف، حیف... این مرثیهای است که بازیگران زن نمایش «دولیتر در دو لیتر صلح» با صدای بلند فریاد و ضجه میزنند. مرثیه آدمهایی که زیر خاک خوابیدند و آنها زنده ماندند تا تقاص خون آنها را پس بگیرند. پیروزی برای آنها، در ریختن خون طرف مقابل تعریف شده است و تا خون دشمن به خاک نریزد، داغ عزیزانشان سرد نمیشود.
آنچه در نمایش دنکامیلو رخ داده تضاد و رویارویی کمیک در باطن اثر است. چالش آدمهاست که کمیک است و برای همین «دنکامیلو» یک کمدی آسان اما قابل بازتولید است که ماهیتا لحظهها و موقعیتهای کمیکش ایجاد کشمکش میکنند و به لحاظ دراماتیک پیشرونده هستند.
˝ردپای صورتی˝ نمایشی برگرفته از پلنگ صورتی مشهور است که این روزها باب شده بر اساس متون و آثار نمایشی (فیلم، سریال و پویانمایی) دیگران چنین آثاری برای صحنه آماده و اجرا میشود. بنابراین در حال حاضر مرسوم است که تبادلاتی برای انجام آثار نمایشی صورت گیرد تا بر اساس مدیومها و متون دیگران آثار تازهای به صحنه آورده شود. شاید مشکلی در این رد و بدل شدنها نباشد که این ظاهر قضیه است. افراد سطحینگر شاید به راحتی پذیرنده هر اتفاقی باشند.
فيروزي توانسته تا حدود زيادي به آنچه در پي تجربه كردن بوده، دست يابد. گرچه اجراي او ميتوانست با حذف برخي زايدات به اجرايي تميزتر و كاملتر بدل شود اما همين حالا هم فرمي قابلقبول دارد كه در تناسب با محتوا ميتواند تماشاگر را درگير كند.
نمایشهای "مجلس شبیهخوانی ناز كنیز" و "هملتك" نوشته "محسن ایرجی" كه هر دو در تماشاخانه سنگلج روی صحنه میروند؛ توسط کانون ملی منتقدان تئاتر نقد میشود.
نمایش ˝ من، آنتیگونه و دیگران˝ سوسن رحیمی اگرچه نگاهی به تراژدی ˝آنتیگونه ˝سوفکل دارد اما پایانی امید بخش را نوید میدهد.
نمایشنامه «ازدواج های مرده» نوشته «آزیا سرنچ تودوروویچ» و به کارگردانی محمدحسین میربابا این روزها در تماشاخانه مان روی صحنه رفته است.
نمایش «دن کامیلو» در جذب تماشاگر موفق بوده است و بدون آنکه بخواهد حرف بزرگی بزند با داستانی به دور از شوخیهای سبک و حفظ وقار تماشاگر را راضی روانه خانه میکند.
حسین کیانی در نوشتاری به بهانه اجرای نمایش «قصه ظهر جمعه» نوشته و کار محمد مساوات، از شرایط فعلی تئاتر ایران که منجر به هرز رفتن استعدادهای تازه این هنر میشود، ابراز نگرانی کرد.
نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» به کارگردانی هادی مرزبان شامگاه 16 خرداد ماه به صحنه نرفت.
منصور نصیری در مقام کارگردان همگام با نمایشنامه، اجرایی به دور از کلیشه و ساده به روی صحنه برده است. دکور صحنه که متشکل از یک دیوار ساخته شده از روزنامه است، تداعیگر مناسبی برای خلق فضای قتل با چاشنی شوخی است
بارها، برای خیلی ها، در لحظات مختلف از گذران روز، پیش آمده که به مرگ به مثابه راه نجات و به خودکشی، به عنوان آخرین راه حل نگاه می کنند. ولی واقعا چند نفر هستند - که به هر دلیل - «ماشه را نکشند»! نمایش ˝گلوله رو گذاشت توی اسلحه دستشو گذاشت روی ماشه، نوک اسلحه رو گذاشت روی شققیهاش، ماشه رو نکشید˝ درباره همین آدمهایی است که می خواهند ماشه را بکشند، ولی نمیکشند.
مرغابی وحشی سال 86 در تالار چهارسو به روی صحنه رفت و با استقبال گستردهای روبه رو شد. علاوه بر این در جشنواره بینالمللی تئاتر ایبسن که توسط دولت نروژ برگزار میشود، حضور داشته است.
نمایش آخرین برگ، بشر با تکنولوژی روز بر قدرت کلان خویش اشاره میکند. جنگهای روباتیک شاید مهمترین جنگ آینده بشری باشد که با توجه به بیاحساسبودن روباتها میتوان پیشبینی کرد که جنگهای سختی را پیشرو داشته باشیم.
آخرین برگ نمایشی که از ایران عزیز ما اجراهایش را شروع کرده و قرار است به مدت دو سال در سراسر جهان اجرا شود، درباره ی صلح و دوستی است. اینکه یک گروه ایرانی از دیگران دعوت کرده تا در اجرای یک نمایش بین المللی شرکت کند، حرکتی خلاقه و نو است که تئاتر ما بیش از هر چیزی به آن نیاز دارد به دلیل آنکه ما در چنین حرکت ها و جریان هایی هم می توانیم خودمان را مطرح کنیم و هم با آخرین دستاوردها و شیوه ها و فنون نمایشی آشنا شویم.
بنیاد اکبر رادی نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» نوشتهٔ اکبر رادی را با همکاری مجوعهٔ تئاتر شهر مورد نقد و برررسی قرار میدهد.
برخلاف برخی افراد که این نمایش را یک تجربه نو معرفی کردند باید گفت «ردپای صورتی» نمایشی کسالتآور است، نمایشی که حتی از مسیر معرفی شدهاش بیرون میزند.
نمایش «طورپ و طرب» داستانی متفاوت از دنیای پس از مرگ در بستری شاد و موزیکال دارد، تکیه تقیانیپور و نوری بر عنصر مرگ و روایت کارهای گذشته افراد، فرآیندی اخلاقی را به وجود آورده است که ذره ذره و با عنصر طنز به مخاطب انتقال پیدا میکند.
کارگردان نمایش «قصه ظهر جمعه» میگوید: «متأسفانه آدم نوستالژی بازی نیستم، من فکر میکردم به خاطر فضا و تم نمایشنامه و حرفی که میخواهد مطرح کند آن دوران (دهه 60) بهترین دوره برای بازتاب دادن حرف نمایش است.»
از منظر نقد آکادمیک، نمایش قصه ظهر جمعه نمایشی ناتورالیستی نیست. آیا اینکه یک نمایش به بازنمایی دقیق شخصیت، مکان و زمان و روابط میان آنها می پردازد، الزامی برای ناتورالیستی بودن آن است؟ ناتورالیسم بعنوان شیوه ای از اندیشیدن متکی بر پوزیتیویسم و علم گرایی است.
در خوانش نمایش ˝آخرین نامه˝ مهرداد کوروشنیا لایه بیرونی اثر است منتهی به زبان و نسبت آدمها و در نهایت رویکرد اثر به موضوع میشود.
كانون ملی منتقدان تئاتر ايران برای برگزاری جلسات نقد حضوری تمامی نمايش های در حال اجرا در تهران در برنامه ای با عنوان «دوشنبه های نقد تئاتر» فراخوان داد.
نمایش طنز- انتقادی «سهروایت از زندگی» نوشته یاسمینا رضا، نویسنده ایرانی- فرانسوی، که نمایشهایش در سطح جهانی شهرت دارد، به کارگردانی و بازیگری سیما تیرانداز و بازی لیلی رشیدی، رضا مولایی، امیرکاوه آهنینجان و ندا گلرنگی هر شب ساعت 20 در سالن استاد سمندریان روی صحنه میرود.
با علم به محاسن متن ژان میشل ریب، به تماشای نمایش «آنتراکت بی آنتراکت» نشستم. اما در اجرای مقتدی چیزی جز یک نمایشنامهخوانی با طعم مد و فشن نبود.
من به عمد از جایگاه تماشاگر برای تماشای «تانگوی تخم مرغ داغ» اشاره میکنم تا شاید بتوان متوجه عمق فاجعه شد و به این نتیجه رسید که اجرای این نمایش در شرایط کنونی هیچ الزامی نداشت.
سعيد محبی به عنوان دبير چهاردهمين جشن كانون ملي منتقدان تئاتر مشخص و معرفی شد.
˝برای کلاه آهنیها˝ تاویلی ضد جنگ دارد و از منظر متافیزیکی بر آن است، به گونه ای بنیادین جنگ و خون ریزی را رد کند. اینکه انسان انسان است و با کشتن دیگری نمی تواند حس خوشایندی را نصیب خود گرداند، مضمونی است که از نخستین جنگ تاکنون تکرارپذیر بوده است. پشیمانی کشتن هابیل به دست قابیل همواره در نهاد آدمی بوده است.
انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر همچون سالهای گذشته فراخوان سیزدهمین مسابقه مطبوعاتی سالانه خود را منتشر کرد.
پريسا مقتدي با كمك گرفتن از دراماتورژي، اين اثر را با يك نامگذاري جديد تحت عنوان «آنتراكت بيآنتراكت» با بازي آشا محرابي، سينا رازاني، اميرحسين رستمي و بهرام سرورينژاد در سالن سايه مجموعه تئاتر شهر به روي صحنه برده است.
تمام تلاشهای مرزبان در اثر نیز در راستای تاکید بر سبک واقعگرای رادی است؛ مسالهای که در اثر قبلی مرزبان یعنی «پلکان» که باز نوشتهای از مرحوم رادی است، متبلور میشود. اما سوال این است که واقعگرایی به چه قیمتی و به چه هدفی؟
نمایش ˝آنتراکت بیآنتراکت˝ که این روزها در تئاتر شهر روی صحنه است، 5 اپیزود از نمایشنامه 9 اپیزودی ˝بیحیوان˝ ژان میشل ریب است.
نمایش مرداب روی بام لحظاتی زیبا دارد و خود نمایشی به غایت زیبا نیست. شاید این جمله تناقضی را در برگرفته که خواه ناخواه ما را بر آن می دارد تا نگرشی کلی نگر را بر جزییات این نمایش ترجیح دهیم. این طبیعی است که ما در نگاه به آثار هنری پیرو کلیت اثر هستیم و سپس در تجزیه اثر جزییات را هم لحاظ می کنیم. در نمایش ˝مرداب روی بام ˝طرح یا پیرنگ نمایش به قاعده پیش نمی رود که بتواند تاثیر واحد و بادوامی را بر ذهن و روح مان بگذارد.
سیما تیرانداز متن رضا را بهخوبی درک کرده و با انتخاب بازیگرانی مناسب و همینطور طراحی صحنه خوب و میزانسنهای پرتحرکی که از کلیت اجرا بیرون نمیزنند، اجرایی خوب از متن را به صحنه میآورد. یکی از نقاط قوت اجرایی کار تیرانداز در این نمایش در مواجهه او با پتانسیل کمدی متن است.
کانون ملی منتقدان تئاتر ایران اولین نشست نقد و بررسی نمایش های روی صحنه در سال 93 را برای نمایش "خرمگس" برگزار می کند.
در آثار ماتئی ویسنییک، مسایل مربوط به انسان معاصر، اساس دراماتیک- موضوعی است؛ مسایلی مانند غیرقابل سرایت بودن، ثبات، بیگانگی، وحشت، مبارزه با خود و دیگران، توهم، سرگردانی و تسلیم در برابر تقدیر میرایی که اصولا با رویکردی طنزآمیز، البته در موقعیتهای گروتسکی و در موقعیتهای کمدی تراژدی بیان میشود.
انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر اقدام به برگزاری کارگاه نقد تئاتر کرده است.
کنسرتتئاتر «در روزهای آخر اسفند» یکی از باشکوهترین اجراهای چندسال اخیر است؛ اثری متفاوت با اجرایی دشوار که من در شب اول به تماشای آن رفتم. بینظیر بود. متن نمایش از نظر روایی شباهت زیادی به یک اپرای معاصر داشت. با این حال این اثر یک اپرا یا تئاتر موزیکال نیست. بلکه نمایش به معنی واقعی کلمه است؛ چرا که نویسنده و کارگردان آنقدر دقیق هنر تئاتر و موسیقی را تلفیق کردهاند که تماشاگر فراموش میکند که شاهد چه فرم اجراییای است.
ماتئی ویسنییک، نمایشنامهنویسی مذهبی وابسته به فرهنگ ارتدوکس مسیحی است و البته فراتر از آن با دیدگاه عارفانه متونش را مینویسد. همین بینش متافیزیکی جهان سوررئالیسمش را مرتبط با مکتب رئالیسم جادویی میگرداند؛ ادبیاتی که در آن فضاهای متافیزیکی با جهان واقعیت درمیآمیزد و ملغمهای از عینیت و ذهنیت بشری را در صحنه آشکار میکند.
«شکلک» ترکیبی بامعنا از دو مقطع تاریخی این سرزمین است؛ با شخصیتهایی که از حیث طبقاتی تقریبا بههم نزدیکند و از حیث فرهنگی در دو سر یک طیف قرار دارند. از نظر منطق نمایشی، نویسنده و کارگردان یکی از این دو زمان را (مکان که ثابت است) اصلی نمیداند. اما از نظر روانی، تماشاگر این زمان زوج جوان نمایش و مقطع امروز را اصلیتر و به خود نزدیک میداند.
آخرین اثر رحمت امینی در "مجله تئاتر" شبکهی چهار سینما مورد نقد و بررسی قرار میگیرد.
بیبیبیدل اثری درخور تامل است و پس از سالها بیمحتواشدن آثار ایرانی میتوان به این روند امیدوار شد که پس از این شاهد آمدوشد آثار جدی و خلاق تئاتری باشیم که واقعا آثار بیمحتوا، بیهویت و بیریشه معلوم نبود چه قهقرایی را برای ما در نظر گرفته بودند.
در ایران ما هنوز هیچ کارگردانی نتوانسته اجرای موفقی از در انتظار گودوی ساموئل بکت به صحنه بیاورد. نه داود رشیدی، نه وحید رهبانی و نه علی اکبر علیزاد و اخیرا نه همایون غنی زاده نتوانسته اند این متن مهم قرن بیستم را آن طور که باید و شاید اجرا کنند. حتی در تقلید و کپی اجراهای خارجی هم ناموفق بوده اند و در مورد کار خلاق که اصلا جای بحثی نیست.
نمایش "تو بودي... نه تو بودي!!!" به نويسندگي و كارگرداني مهران مقدر تا 14 بهمن در تالار استاد هودي شيراز به روي صحنه است
حامد هوشیاری نویسنده و منتقد تئاتر؛ طی یادداشتی نگاهی به موضوع داوری بخش ˝تازههای تئاتر˝ سی و دومین جشنواره تئاتر فجر پرداخته است.
کانون ملی منتقدان تئاتر در بیانیه ای نسبت به حاشیه رانده شدن نقد تئاتر در جشنواره تئاتر فجر و بی توجهی به منتقدان تئاتر مواردی را در 9 بند متذکر شده است.
«در شورهزار» را باید نمایشی سمبولیستی در نظر گرفت. هرچند، این نمایش بستری واقعگرایانه دارد اما بر آن است تا کاراکترهایش بهنوعی، تمثیلی از اجتماع باشند. حسین کیانی نگاه واقعگرایانهاش در آثار قبلیاش بارزتر بود اما اینبار بر آن است تا فضایی مفهومی را در صحنه القا کند.
«از چیزی که نشناسم و ندانم که برای آدمی سودمند است یا زیانآور، نمیهراسم و نمیگریزم، من تنها از چیزهایی میترسم که بهراستی میدانم زیانآورند، مانند بیاعتنایی به قانون و سرپیچی از فرمان کسی که بهتر و برتر از من است، خواه خدا باشد خواه آدمی.»
سقراط
بیچاره مکبث با آنکه در نگاه اول از قدرت پذیرندگی و جذابیت و گیرایی لازم برخوردار است اما از آنچه که مسیر کامل متن ویلیام شکسپیر را طی نمیکند، شاید با کمبودهایی هم همراه شده باشد.
نمایش سالگشتگی کاری است از امیر رضا کوهستانی با بازی محمدحسن معجونی، مهین صدری، عبد آبست و هدخت ولیان که تا 21 اذر در تالار شمس بر روی صحنه است